Ba trụ cột tái cấu trúc nền kinh tế

Đoàn đàm phán Việt Nam đang cố gắng đưa mức thuế đối ứng Mỹ về số quân bình. Tuy nhiên, dù mức thuế chốt cuối ở mức nào thì doanh nghiệp đều phải nỗ lực để thích ứng. Thách thức hiện nay chính là cơ hội để đổi mới tinh thần quản trị.
ba-tru-cot-tai-cau-truc-nen-kinh-te

Chính sách thuế quan do Tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành gây bất ngờ cho doanh nghiệp (DN) Việt Nam. Dự báo kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ sẽ giảm đáng kể, ước tính giảm 20-30% trước tác động của chính sách này. Các ngành hàng chủ lực như: Dệt may, gỗ và sản phẩm gỗ, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, máy móc thiết bị, điện thoại các loại, giày dép… sẽ chịu tác động mạnh. Đây là chính sách kinh tế địa chính trị tất yếu trên toàn cầu, và việc Mỹ tái cơ cấu là điều không tránh khỏi.

Thực tế cho thấy, Việt Nam đang bị ảnh hưởng trong cuộc căng thẳng địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc. Chúng ta sẽ gặp khó khăn trong ngắn hạn, nhưng về trung hạn sẽ có triển vọng phát triển. Thách thức hiện nay chính là cơ hội để đổi mới tinh thần quản trị và nhìn nhận lại nội lực. Đây là thời điểm Việt Nam cần soi lại chính mình, tận dụng khủng hoảng để cải cách nội tại, tăng giá trị nội địa, và thay đổi tư duy xuất khẩu. Để biến khó khăn thành cơ hội, chúng ta cần thực hiện cải cách toàn diện trên ba trụ cột chính.

Xác định lại đối tác thương mại

Mỹ hiện là thị trường tiêu thụ sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Tuy nhiên, việc cân bằng cán cân thương mại với Mỹ cần được xem xét và triển khai mạnh mẽ hơn.

Một giải pháp quan trọng để cân bằng cán cân thương mại là tăng tiêu dùng hàng hóa từ Mỹ. Nếu giảm thuế nhập khẩu hàng Mỹ về mức 0, điều này sẽ tốt cho người tiêu dùng trong nước vì hàng Mỹ có chất lượng cao. Đối với ngành gỗ, việc nhập khẩu nguyên liệu nhiều từ Mỹ và xuất ngược lại thị trường tiêu thụ là một lợi thế.

Chúng ta cần đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường. Việt Nam đang tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP, và nằm trong vùng thuế quan ASEAN, đây là lợi thế để tìm kiếm thị trường mới. Các thị trường tiềm năng khác ngoài Mỹ bao gồm châu Âu, Trung Đông, châu Phi, Đông Nam Á, Nam Á, Ấn Độ, Pakistan, và các quốc gia có FTA với Việt Nam. Đặc biệt, thị trường Ấn Độ với 1,5 tỷ dân là một thị trường giàu tiềm năng và cơ hội lớn.

Tinh thần cải cách toàn diện

DN Việt Nam cần có giá trị gia tăng tốt hơn. Hiện nay, công tác nghiên cứu và phát triển (R&D) còn thiếu, khả năng hiện thực hóa ý tưởng còn hạn chế. Chính phủ, các ngành và DN cần chú trọng đầu tư vào R&D để tạo ra lợi thế cạnh tranh không thể thay thế.

Khủng hoảng hiện nay là cơ hội để Việt Nam cải cách nội tại, tăng giá trị nội địa cho sản phẩm. Điều này không chỉ giúp đối phó với bài toán thuế quan của Mỹ mà còn là xu thế tất yếu. Những ngành nghề chỉ “mượn đường” xuất khẩu hoặc phụ thuộc lớn vào nguyên liệu nhập khẩu sẽ khó tồn tại. Các ngành nghề tạo ra giá trị thực, đóng góp sâu vào nền kinh tế quốc gia sẽ được các thị trường nhập khẩu như Mỹ “ưu ái” hơn.

Đã đến lúc DN Việt Nam phải tự thay đổi từ xuất thô sang xuất tinh và xây dựng nền tảng phát triển bền vững. Cần đầu tư sâu vào chuỗi giá trị và “rót” hàm lượng giá trị thực vào từng sản phẩm “Made in Vietnam”. Các hiệp hội ngành nghề phải nỗ lực nhiều hơn trong việc tư vấn chiến lược, đồng hành cùng DN trong việc phát triển nội lực, gia tăng giá trị xuất khẩu.

Việc cải cách nền kinh tế còn cần chú ý đến việc chọn lọc thu hút dòng vốn FDI công nghệ cao, đặc biệt là mời gọi khối FDI này từ Mỹ. Chúng ta có thể học hỏi bài học từ Trung Quốc đã mở đường cho FDI Mỹ vào và đạt được sự cất cánh sau 30 năm.

Tập trung phát triển thị trường nội địa

Bên cạnh việc mở rộng thị trường xuất khẩu, DN Việt Nam cần nhìn nhận lại thị trường nội địa với nhu cầu tiêu dùng lớn của 100 triệu dân. Việc thiếu chăm chút cho thị trường nội địa có nghĩa là chúng ta đang bỏ lỡ một thị trường tiềm năng khổng lồ. Các sản phẩm dệt may, xe đạp, linh kiện, đồ gia dụng, nội thất, hạt điều, cà phê… đều có sức tiêu thụ tốt trong nước. Để DN nội địa phát triển song song với xuất khẩu, cần có chính sách tài chính công bằng. Hiện tại, chênh lệch lãi suất vay vốn giữa xuất khẩu (vay USD lãi suất thấp) và sản xuất nội địa (vay tiền đồng lãi suất cao) là bất hợp lý.

Khó khăn trong việc xuất khẩu sang thị trường chủ lực Mỹ là một thách thức, nhưng cũng là đòn bẩy cần thiết để kinh tế Việt Nam soi mình lại và thực hiện những cải cách mang tính chiến lược. Khó khăn trong ngắn hạn là điều không tránh khỏi, nhưng với tinh thần “cùng tất biến, biến tất thông” và nỗ lực tái cơ cấu nền kinh tế dựa trên ba trụ cột đã nêu, Việt Nam hoàn toàn có thể tìm được lối đi và có một tương lai thuận lợi hơn trong trung hạn. Thực hiện tái cơ cấu kinh tế nếu được triển khai tốt, dự kiến đến quý IV/2025, tình hình sẽ đảo chiều, nền kinh tế Việt Nam sẽ có cơ sở để phát triển ổn định và tích cực hơn.

Nguyễn Tất Thịnh – Chuyên gia Chiến lược và Xây dựng tổ chức, Chủ tịch Hội đồng Giảng huấn Tổ chức Giáo dục Đào tạo PTI

Chia sẻ bài viết:

Tin mới nhất

Động lực mới của Ba Lan

Quốc gia xuất khẩu nội thất đứng thứ ba thế giới dường như đang đứng ngoài vòng xoáy của thuế đối ứng nhờ vào việc tạo dựng được lợi thế cạnh tranh riêng biệt. Ngành công nghiệp nội thất Ba Lan đã được công nhận trên toàn cầu trong nhiều năm qua. Theo Cục Thống […]

...

Hội thảo trực tuyến: “Chiến lược mở cửa thị trường Ấn Độ: hướng dẫn thành lập pháp nhân tại Ấn Độ cho doanh nghiệp Việt Nam”

Ấn Độ hiện là nền kinh tế lớn thứ tư thế giới với dân số hơn 1,46 tỷ người. Tầng lớp trung lưu đang gia tăng nhanh chóng, kéo theo nhu cầu tiêu dùng, đầu tư và thương mại ngày càng lớn. Trong bối cảnh xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu, Ấn Độ đang nổi lên như một trung tâm sản xuất, tiêu thụ và trung chuyển khu vực....

Tự cường trên dòng chảy xu hướng: Góc nhìn từ Mộc Kết 5

Ngày 17.7.2025 vừa qua, tại TP. Vinh, Nghệ An sự kiện Mộc Kết 5 - cuộc hội ngộ đặc biệt của cộng đồng những người gắn bó với nghề gỗ Việt, dưới chủ đề đầy cảm hứng: “Tự cường trên dòng chảy xu hướng” đã diễn ra thành công. Không đơn thuần là một sự kiện thường niên, Mộc Kết 5 đã khắc họa rõ nét khả năng thích ứng và khát vọng đổi mới của những người làm nghề trong thời đại không ngừng vận động. ...

Nhiều mảng màu mới ở thị trường nội địa

Dù biến động lớn ở công tác xuất khẩu nhưng thị trường nội thất và xây dựng Việt Nam năm 2025 lại chứng kiến những tín hiệu tích cực và xu hướng tăng trưởng nhẹ được đánh giá là khả quan.  Nhu cầu về nội thất của người dùng trong nước không hề nhỏ, đặc […]

...

Họp mặt định kỳ Ban Chấp Hành và Ban kiểm tra HAWA

Chiều qua (18/07), Ban Chấp Hành & Ban Kiểm Tra HAWA đã có buổi gặp gỡ, họp mặt định kỳ tại trụ sở văn phòng HAWA nhằm điểm lại các hoạt động, chương trình của hội trong quý 1 & 2/2025. ...

Hội nghị Bứt phá xuất khẩu – Thương hiệu Việt cất cánh toàn cầu

Hội nghị hàng đầu của ngành Xuất Khẩu Trực tuyến diễn ra trong tháng 7 này được thiết kế để tăng cường sự sẵn sàng và thúc đầy doanh nghiệp Việt Nam trong hành trình đem thương hiệu Việt cất cánh toàn cầu, vươn mình ra thị trường quốc tế!...

Tư duy số hóa đồng bộ và tiếp cận bền vững

Trong bối cảnh ngành thiết kế – kỹ thuật – xây dựng (AEC) đang chuyển mình mạnh mẽ với làn sóng số hóa, GreenDS là một trong những đơn vị tiên phong trong cung cấp giải pháp công nghệ BIM, CAD và các phần mềm chuyên dụng tại Việt Nam. Gỗ & Nội thất đã […]

...

Vn-WoodId – Giải pháp nhận diện gỗ nhanh, hiện đại dựa trên cơ sở dữ liệu cấu tạo thô đại

Vn-WoodID – là một hệ sinh thái gồm ứng dụng di động đăng tải trên google play và app. Store, trang web https://woodid.aitc.vn/ và thư viện mẫu gỗ lưu giữ tại RIFI. Ứng dụng Vn-WoodID (app.) cho phép nhận diện tự động nhanh chóng với độ chính xác cao ưng dụng tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm giải quyết bài toán nhận diện loài gỗ tức thì trên các thiết bị di động, góp phần hỗ trợ Việt Nam đảm bảo tính hợp pháp, bền vững và minh bạch cho nguồn nguyên liệu gỗ trong chuỗi cung ứng toàn cầu....