Nâng cao giá trị gỗ keo tràm

Gỗ keo tràm đã trở thành nguồn cung nguyên liệu quan trọng nhất cho ngành chế biến gỗ Việt Nam. Dư địa để phát triển nguồn nguyên liệu này khá rộng, đặc biệt ở khía cạnh tạo thêm giá trị gia tăng cho sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Công bố của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn và Tổng cục Thống kê cho thấy năm 2022 Việt Nam có 4,76 triệu ha rừng trồng, chủ yếu là các loài keo tràm, phân bố rộng rãi ở các vùng Đông Bắc (1,4 triệu ha), Bắc Trung bộ (0,9 triệu ha), Nam Trung bộ (0,8 triệu ha)… Năm 2022, Việt Nam khai thác khoảng 20,6 triệu m3 gỗ rừng trồng, sử dụng để sản xuất các mặt hàng khác nhau bao gồm đồ gỗ nội – ngoại thất, ván bóc/ván ép, MDF, dăm gỗ và viên nén.

Cơ hội rộng mở

Hiện gỗ keo đã tương đối phổ biến trong các sản phẩm đồ gỗ xuất khẩu. Bên cạnh đó, gỗ keo có thể thay thế một số loại gỗ nhập khẩu hiện đang được sử dụng làm sản phẩm xuất khẩu. Vấn đề hiện nay là công tác quảng bá nguồn nguyên liệu này chưa được tổ chức bài bản. Xu hướng tiêu dùng xanh của thị trường thế giới đang mở ra cơ hội cho nguồn nguyên liệu này. Xây dựng thương hiệu cho gỗ keo tràm với những thế mạnh như: gỗ hợp pháp, bền vững, là nguồn sinh kế quan trọng đối với các hộ nghèo là đồng bào dân tộc, giúp phủ xanh đất trống đồi trọc… tại các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam hoàn toàn có thể tạo điều kiện cho các sản phẩm làm từ gỗ này có tiềm năng mở rộng thị trường tiêu thụ.

Song song với xuất khẩu là cơ hội đặc biệt lớn tại thị trường nội địa. Ít nhất có đến 3 nhóm mặt hàng có tiềm năng sử dụng gỗ keo; trong đó có các sản phẩm nội thất trong hệ thống sử dụng ngân sách công để mua sắm như bệnh viện, trường học, các cơ quan Nhà nước. Sản phẩm làm từ gỗ keo hoàn toàn có thể thay thế các sản phẩm làm bằng nhựa, gỗ tự nhiên hoặc gỗ nhân tạo.

13 Nang cao gia tri go keo tram 3

Mỗi năm Việt Nam nhập khẩu khoảng trên dưới 2 triệu m3 gỗ từ rừng tự nhiên, bao gồm nhiều loài gỗ quý, từ trên dưới 30 quốc gia vùng nhiệt đới. Hầu hết nguồn gỗ nhập khẩu này được sử dụng tạo sản phẩm tiêu thụ nội địa, chủ yếu thông qua các làng nghề truyền thống như Đồng Kỵ (Bắc Ninh), Vạn Điểm (Hà Nội), La Xuyên (Nam Định). Một phần gỗ nhập khẩu được làm gỗ xây dựng. Sử dụng gỗ tự nhiên nhập khẩu với các rủi ro về tính pháp lý đã và đang tạo ra hình ảnh xấu cho ngành gỗ Việt Nam, trực tiếp ảnh hưởng tới xuất khẩu.

Với sản phẩm viên nén, hiện nguồn nguyên liệu để sản xuất viên nén của các doanh nghiệp từ miền Trung trở ra phía Bắc chủ yếu là cành, ngọn, đầu mẩu, gỗ thừa… từ gỗ rừng trồng. Đến nay hầu hết viên nén sản xuất ra là để xuất khẩu. Tuy nhiên, trong bối cảnh Chính phủ Việt Nam cam kết giảm phát thải, thay thế nguồn nguyên liệu có mức phát thải cao như than đá bằng các nguồn năng lượng sạch hơn, viên nén có tiềm năng rất lớn để thay thế nguồn nguyên liệu than đá hiện đang sử dụng trong các nhà máy điện và hệ thống nồi hơi tại các cơ sở sản xuất công nghiệp. Cầu viên nén nội địa tăng sẽ giúp nâng cao vị thế của nguồn gỗ rừng trồng.

Biến tiềm năng thành hiện thực

Khai thác tiềm năng đột phá của cây keo tràm trong tương lai đòi hỏi nỗ lực của nhiều bên liên quan, bao gồm các cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp. Mô hình liên kết giữa công ty chế biến gỗ và các hộ trồng rừng giúp tiếp cận nguồn giống tốt và phương thức canh tác tiên tiến, góp phần nâng cao chất lượng đầu ra của gỗ. Nhà nước cũng cần có các cơ chế kiểm soát chặt chẽ hơn đối với hệ thống phân phối cây giống, hạn chế tối đa tình trạng giống trôi nổi như hiện nay. Đẩy mạnh công tác khuyến lâm cũng sẽ giúp các hộ tiếp cận tốt hơn với kiến thức khoa học kỹ thuật.

Nâng cao giá trị gia tăng cho gỗ thông qua việc tạo ra các sản phẩm chế biến sâu đòi hỏi các địa phương, đặc biệt tại những nơi có các diện tích rừng trồng lớn, đưa ra các cơ chế, chính sách ưu đãi hấp dẫn. Cơ chế chính sách có thể bao gồm việc ưu đãi tiền thuê đất, xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng phù hợp, ưu đãi về thuế, phí hỗ trợ thành lập hệ sinh thái ngành gỗ, hình thành liên kết giữa hộ và công ty…

Như đã nói, quảng bá thương hiệu gỗ keo tại các thị trường xuất khẩu đặc biệt quan trọng. Hoạt động này có thể thực hiện được thông qua hệ thống tham tán thương mại, qua các triển lãm quốc tế. Trong nước, chính sách mua sắm công cần ưu tiên sử dụng đồ gỗ được làm từ gỗ keo, có chứng chỉ, có nguồn gốc.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng cần quản lý chặt nguồn gỗ rủi ro nhập khẩu, tạo cơ hội cho nguồn gỗ trong nước thay thế cho phần nhập khẩu này. Ngoài ra, cũng nên có cơ chế đặc biệt, hạn chế các cơ sở phát thải cao sử dụng than đá và khuyến khích sử dụng nguồn năng lượng sạch, bao gồm viên nén thay thế nguồn nhiên liệu phát thải cao.

Thực hiện đồng bộ các cơ chế, chính sách và các hoạt động này sẽ giúp biến các tiềm năng của nguồn gỗ keo nội địa thành hiện thực trong tương lai. Làm được điều đó, chính doanh nghiệp sản xuất nội thất sẽ được hưởng lợi đáng kể. Bởi nguyên liệu bản địa sẽ tạo nên lợi thế cạnh tranh bền vững cho ngành trên thị trường quốc tế.

Tô Xuân Phúc
Chuyên gia Phân tích chính sách, Forest Trends

Chia sẻ bài viết:

Bình luận bài viết

Your email address will not be published. Required fields are marked *


Tin mới nhất

Những động thái cụ thể

Doanh nghiệp chế biến gỗ các quốc gia đã có những động thái cụ thể để tạo dựng nền tảng tốt nhất khi cơn bão mang tên “thuế đối ứng từ Mỹ”  đổ bộ lên thị trường nội thất toàn cầu. Ngành công nghiệp nội thất Philippines đang đối mặt với một bước thụt lùi […]

...

Bóng ma thuế đối ứng

Sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu, chi phí sản xuất thấp ở nước ngoài khiến công nghiệp nội thất của Mỹ chịu ảnh  hưởng trực tiếp bởi thuế đối ứng dự kiến của Tổng thống Donald Trump. Tác động này có thể cảm nhận được từ cơ sở sản xuất và kinh […]

...

Hội thảo: Hiện trạng và đề xuất giải pháp giao khoán trong các công ty nông nghiệp

Trong bối cảnh xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu và nhu cầu ngày càng cao về hiệu quả sử dụng đất trong sản xuất nông nghiệp, hội thảo “Hiện trạng và đề xuất giải pháp giao khoán trong các công ty nông nghiệp” được tổ chức nhằm đánh giá thực trạng cơ chế giao, nhận khoán tại các công ty nông nghiệp hiện nay. Với sự chủ trì của lãnh đạo các bộ, ngành và sự tham gia của các tổ chức chuyên môn, hội thảo sẽ là diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất giải pháp quản lý đất đai hiệu quả, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của nông nghiệp Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu....

Động lực mới của Ba Lan

Quốc gia xuất khẩu nội thất đứng thứ ba thế giới dường như đang đứng ngoài vòng xoáy của thuế đối ứng nhờ vào việc tạo dựng được lợi thế cạnh tranh riêng biệt. Ngành công nghiệp nội thất Ba Lan đã được công nhận trên toàn cầu trong nhiều năm qua. Theo Cục Thống […]

...

Hội thảo trực tuyến: “Chiến lược mở cửa thị trường Ấn Độ: hướng dẫn thành lập pháp nhân tại Ấn Độ cho doanh nghiệp Việt Nam”

Ấn Độ hiện là nền kinh tế lớn thứ tư thế giới với dân số hơn 1,46 tỷ người. Tầng lớp trung lưu đang gia tăng nhanh chóng, kéo theo nhu cầu tiêu dùng, đầu tư và thương mại ngày càng lớn. Trong bối cảnh xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu, Ấn Độ đang nổi lên như một trung tâm sản xuất, tiêu thụ và trung chuyển khu vực....

Tự cường trên dòng chảy xu hướng: Góc nhìn từ Mộc Kết 5

Ngày 17.7.2025 vừa qua, tại TP. Vinh, Nghệ An sự kiện Mộc Kết 5 - cuộc hội ngộ đặc biệt của cộng đồng những người gắn bó với nghề gỗ Việt, dưới chủ đề đầy cảm hứng: “Tự cường trên dòng chảy xu hướng” đã diễn ra thành công. Không đơn thuần là một sự kiện thường niên, Mộc Kết 5 đã khắc họa rõ nét khả năng thích ứng và khát vọng đổi mới của những người làm nghề trong thời đại không ngừng vận động. ...

Nhiều mảng màu mới ở thị trường nội địa

Dù biến động lớn ở công tác xuất khẩu nhưng thị trường nội thất và xây dựng Việt Nam năm 2025 lại chứng kiến những tín hiệu tích cực và xu hướng tăng trưởng nhẹ được đánh giá là khả quan.  Nhu cầu về nội thất của người dùng trong nước không hề nhỏ, đặc […]

...

Họp mặt định kỳ Ban Chấp Hành và Ban kiểm tra HAWA

Chiều qua (18/07), Ban Chấp Hành & Ban Kiểm Tra HAWA đã có buổi gặp gỡ, họp mặt định kỳ tại trụ sở văn phòng HAWA nhằm điểm lại các hoạt động, chương trình của hội trong quý 1 & 2/2025. ...