Thời hạn EU thực thi Quy định Chống phá rừng của Liên minh Châu Âu (EUDR) không còn xa. Các DN trong ngành đang đứng trước áp lực chuyển đổi. Theo ông Nguyễn Ngọc Phú Hiển, Giám đốc Kinh doanh Công ty Mộc Phát, đây là thời gian DN trong ngành quyết liệt hơn trong việc xây dựng mục tiêu phát triển bền vững.

* Hiện tại thị trường nguyên liệu gỗ và ván công nghiệp đang đứng trước thách thức rất lớn về thời hạn khẩn cấp của EUDR và chứng nhận FSC. Trong đó ảnh hưởng lớn nhất là EUDR. Ông đánh giá thế nào về áp lực này?

– EU đang có xu hướng tăng cường các biện pháp bảo vệ thương mại để đảm bảo sự cạnh tranh công bằng và bảo vệ môi trường. EUDR sẽ được áp dụng kể từ ngày 30/12/2024. Doanh nghiệp (DN) trong ngành còn chưa đầy nửa năm cho công tác chuyển mình để có thể tiếp tục xuất khẩu sang châu Âu, một trong những thị trường chính yếu, tiềm năng của Việt Nam. Các nhà nhập khẩu từ EU sẽ yêu cầu các nhà xuất khẩu phải có chứng nhận nguồn gốc (FLEGT hoặc các hệ thống chứng nhận khác như FSC, PEFC) để đảm bảo gỗ được khai thác hợp pháp và bền vững. Điều này đặt các nhà sản xuất Việt Nam trước nhiều áp lực, đặc biệt là các DN nhỏ và vừa.

Quá trình đáp ứng các yêu cầu chứng nhận có thể khiến DN tăng chi phí và thời gian, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của sản phẩm gỗ và ván công nghiệp từ Việt Nam. Nhưng việc tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng và bền vững có thể tạo cơ hội cho sản phẩm gỗ Việt Nam dễ dàng chinh phục thị trường toàn cầu, nếu được xem là đáp ứng các tiêu chuẩn.

* Với mốc thời gian đó, liệu DN có kịp để chuyển đổi?

– Các quy định từ phía châu Âu vừa là động lực để đổi mới, vừa là thách thức và vừa là trách nhiệm với xã hội, tuân thủ luật pháp và trách nhiệm với môi trường. Không còn nhiều thời gian nên việc chuyển đổi cần được triển khai và thực hiện quyết liệt hơn nữa.

Với vai trò là một trong những công ty đầu ngành về ván gỗ phủ melamine và vật liệu thay thế gỗ. Mộc Phát nhận thấy các quy định về phát triển bền vững sẽ ngày càng chặt chẽ hơn, nhất là việc kiểm soát nguồn gốc gỗ từ nhiều năm trước nên Mộc Phát đã có bước chuẩn bị từ trước, chủ động làm việc với các nhà cung ứng đầu ngành về FSC trong và ngoài nước. Nhờ vậy, chúng tôi không quá bị động trước các yêu cầu mới.

Không chỉ là đòi hỏi ở phía thị trường nhập khẩu, cam kết phát thải về 0 của Việt Nam vào 2050 chính là tiền đề để các ngành sản xuất xây dựng một chuỗi cung ứng bền vững.

* Mộc Phát đã có chuẩn bị nào cho cơ hội ấy?

– Chúng tôi đã chuẩn bị trước cho xu hướng này từ nhiều năm bằng việc tham gia vào chuỗi cung ứng FSC với ID: DNV-COC-002833.

Trong những năm gần đây, với sự chuyển dịch do căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, Việt Nam đã là một lựa chọn hàng đầu trong khu vực Đông Nam Á. Mộc Phát thấy được cơ hội này nên chúng tôi đã thay đổi công nghệ, nâng cấp nhà máy nhằm phục vụ cho tệp khách hàng này. Từ đầu năm 2024, chúng tôi chủ động đón nhận nhiều lần kiểm tra và đánh giá từ phía các thương hiệu từ Mỹ và châu Âu… chuẩn bị cho mục tiêu mở rộng hơn nữa độ hiện diện ở thị trường quốc tế.

Riêng với thị trường nội địa, bất động sản vẫn sẽ khó khăn nên ngành còn chịu ảnh hưởng cho đến cuối năm 2025. Việc vươn ra thị trường quốc tế hơn là một lựa chọn mang tính cân bằng cho DN trong bối cảnh này.

* Mộc Phát đầu tư thế nào cho mục tiêu mở rộng xuất khẩu?

– Ngoài việc đảm bảo sản phẩm cung cấp đạt được các tiêu chuẩn xuất khẩu sang các quốc gia Mỹ và châu Âu. Mộc Phát đã và đang cập nhật thêm các tiêu chuẩn mới nhằm đáp ứng các tiêu chí ngày càng khắt khe của các khách hàng quốc tế khác. Hiện tại Mộc Phát đã đạt chứng chỉ ISO 14001-2015 , 45001-2015.

* Có vẻ như Mộc Phát rất quyết liệt với mục tiêu chuyển đổi xanh?

– Một khi gia nhập hành trình chuyển đổi xanh, DN phải được chuyển đổi số 100% bởi nếu không sẽ rất khó trong việc truy xuất nguồn gốc và chứng minh nguồn gốc sản phẩm.

Hiện tại tất cả hệ thống sản xuất và vận hành của Mộc Phát đã được số hóa. Chúng tôi có thể quản lý từng tấm ván thành phẩm chi tiết đến từng công đoạn:  Ngày sản xuất, nhân viên vận hành, máy vận hành, thông số sản phẩm, nhà cung cấp… Đây cũng là điều mà nhiều đối tác nhập khẩu và các khách hàng của chúng tôi rất hài lòng. Bởi những thông tin đó khách hàng có thể xác nhận đây có phải là sản phẩm chính hãng Mộc Phát hay không, đạt các tiêu chuẩn như thế nào…

Sắp tới ở một số khâu và vận hành chúng tôi sẽ áp dụng hệ thống AI (trí tuệ nhân tạo) để tăng cường hiệu quả quản lý và tận dụng lượng dữ liệu lớn Big Data nhằm tối ưu công tác bán hàng và sản xuất. Tôi tin những chuyển đổi quyết liệt từ phía đội ngũ lãnh đạo có thể hỗ trợ cho đội ngũ vận hành làm việc tốt hơn, hiệu quả hơn.

* Xin cảm ơn ông!

Kha Ly thực hiện