Thực thi RCEP: Doanh nghiệp cần làm gì để có “hệ miễn dịch” tốt?

Thực thi Hiệp định RCEP hàng hoá xuất khẩu Việt Nam có khả năng trở thành đối tượng bị điều tra, áp dụng các biện pháp PVTM từ các thị trường đối tác.

Nguy cơ lớn

Hiệp định RCEP được 10 quốc gia thành viên ASEAN và 5 nước đối tác là Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và New Zealand ký ngày 15/11/2020. Sau khi có hiệu lực từ ngày 1/1/2022, Hiệp định RCEP tạo nên một thị trường rộng lớn với quy mô 2,2 tỷ người tiêu dùng, chiếm khoảng 30% dân số thế giới và GDP lên tới 26.200 tỷ USD (tương đương 30% GDP toàn cầu).

Năm 2021, Việt Nam xuất khẩu sang các nước RCEP đạt 132,32 tỷ USD, tăng khoảng 16% so với năm 2020 và nhập khẩu 238,5 tỷ USD, tăng 28% so với năm 2020. Đặc biệt, RCEP sẽ loại bỏ ít nhất 92% dòng thuế nhập khẩu giữa các quốc gia ký kết trong vòng 20 năm, thiết lập các quy tắc chung cho thương mại điện tử, thương mại hàng hoá và quyền sở hữu trí tuệ.

Tại hội thảo “PVTM trong Hiệp định RCEP: Quy định và thực tiễn” vừa qua, ông Chu Thắng Trung – Phó Cục trưởng Cục PVTM (Bộ Công Thương) – cho biết, do mức độ hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng nên số lượng vụ việc PVTM đối với hàng hóa của Việt Nam đã tăng nhanh trong những năm gần đây. Tính đến hết năm 2021, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đã là đối tượng của 208 vụ việc điều tra PVTM của nước ngoài. Trong đó, số vụ việc điều tra từ năm 2011 đến nay là 161 vụ, chiếm tỷ lệ 77%. Hoa Kỳ là quốc gia có số vụ điều tra PVTM nhiều nhất với hàng hoá xuất khẩu Việt Nam với 41 vụ, Ấn Độ 28 vụ, Thổ Nhĩ Kỳ 24 vụ, Canada 18 vụ, Indonesia 11 vụ, Malaysia 10 vụ, Thái Lan 8 vụ… Các sản phẩm của Việt Nam bị điều tra PVTM khá đa dạng, tập trung nhiều ở các sản phẩm kim loại, nông – lâm – thủy sản và sợi.

Đối với Hiệp định RCEP, theo ông Chu Thắng Trung, bên cạnh những tác động tích cực mà hiệp định mang lại, Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thách thức như nhập siêu từ khối này còn lớn, khả năng hàng hóa xuất khẩu trở thành đối tượng bị điều tra, áp dụng biện pháp PVTM và các rào cản kỹ thuật khác. Cho đến nay, Việt Nam đã chịu 93 biện pháp PVTM do các thành viên RCEP điều tra, tác động đến các ngành hàng như thép, sợi, gỗ… “Đây có thể nói là một rào cản đầy khó khăn với doanh nghiệp (DN) Việt Nam khi tiếp cận thị trường các thành viên RCEP, bởi đa số các DN Việt Nam là DN vừa và nhỏ, hiểu biết về PVTM chưa sâu nên vẫn còn bị động khi trở thành đối tượng bị điều tra” – ông Trung cho hay.

Hóa giải thách thức

Với các nỗ lực của Chính phủ, thời gian qua, theo ghi nhận của Cục PVTM, nhận thức của các cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng DN về PVTM đang dần được nâng cao. Một số ngành, DN đã xác định được điều tra PVTM là hoạt động bình thường trong thương mại quốc tế, do đó chủ động xử lý, ứng phó với các vụ việc điều tra của nước ngoài. Nhưng vẫn còn rất nhiều DN bị động khi trở thành đối tượng bị điều tra. Trong khi đó, việc bị khởi xướng điều tra PVTM sẽ dẫn tới nhiều bất lợi đối với DN và cơ hội tiếp cận thị trường của hàng hóa.

Để tránh các các nguy cơ hiện hữu trong quá trình thực thi Hiệp định RCEP, theo ông Chu Thắng Trung, việc nắm vững các quy định về PVTM, các rào cản kỹ thuật của thị trường là điều hết sức quan trọng đối với các DN xuất khẩu. Trong đó, các DN cần trang bị những kiến thức cơ bản về PVTM để có thể chủ động xử lý trong trường hợp hàng hóa xuất khẩu của DN trở thành đối tượng bị nước ngoài điều tra. “Nắm được những kiến thức này, các DN cũng có thể sử dụng các công cụ PVTM một cách phù hợp với quy định pháp luật để bảo vệ lợi ích chính đáng của DN trước những hành vi cạnh tranh không lành mạnh của hàng nhập khẩu” – ông Trung nhấn mạnh.

Hiện, trong Hiệp định RCEP có quy định về lĩnh vực PVTM được nêu tại Chương 7, trong đó có một số vấn đề kỹ thuật phức tạp như quy định cấm áp dụng phương pháp tính toán quy về 0 (zeroing), nghĩa vụ công bố các dữ kiện trọng yếu và xử lý thông tin mật trong điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp và các cam kết cụ thể về biện pháp tự vệ RCEP chuyển tiếp. Để triển khai các quy định này, cũng như giúp DN Việt Nam tận dụng các ưu đãi của hiệp định, chủ động bảo vệ sản xuất trong nước trong quá trình thực thi, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư 07/2022/TT-BCT hướng dẫn thực hiện các biện pháp PVTM trong Hiệp định RCEP. Theo ông Chu Thắng Trung, Cục PVTM đã và đang tích cực triển khai phối hợp với các hiệp hội và địa phương phổ biến, hướng dẫn, hỗ trợ các DN hiểu rõ các quy định về PVTM trong Hiệp định RCEP và Thông tư số 07/2022/TT-BCT nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của DN trong quá trình tham gia hiệp định.

Theo Gỗ Việt (Nguồn: Congthuong.vn)

Chia sẻ bài viết:

Bình luận bài viết

Your email address will not be published. Required fields are marked *


Tin mới nhất

Chiến lược thích ứng

Trước những thay đổi của thị trường, doanh nghiệp nội thất đã chủ động tái cấu trúc chiến lược kinh doanh và chuỗi cung ứng....

Bước chuyển mình của thị trường nội địa Việt Nam: Từ làn sóng ngoại nhập đến tăng trưởng bất ngờ

Thị trường nội thất Việt Nam đang trải qua một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, sự gia tăng tầng lớp trung lưu, và những thay đổi sâu sắc trong hành vi tiêu dùng....

Đào tạo Tư duy Lean & Cải tiến năng suất cho Khối văn phòng trong doanh nghiệp ngành Gỗ

Là một hoạt động nằm trong khuôn khổ Dự án “Hệ sinh thái năng suất vì việc làm bền vững cho doanh nghiệp ngành Gỗ Việt Nam” với sự hỗ trợ của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), khóa đào tạo “Tư duy Lean & Cải tiến năng suất cho khối văn phòng trong doanh nghiệp ngành Gỗ – Hướng đến hiệu quả và bền vững” do HAWA phối hợp cùng Viện Phát triển Quản trị & Công nghệ (IMT) tổ chức đã diễn ra thành công trong hai ngày 27–28/10/2025 tại TP.HCM....

Nội thất – xây dựng trước “cú huých” đảo chiều

Các kế hoạch đầu tư vào hạ tầng đang mạnh mẽ chưa từng có, tạo ra cơ hội mới cho thị trường nội thất - xây dựng. Trao đổi với Gỗ và Nội thất, ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) cho rằng cần tháo gỡ vướng mắc cho ngành nội thất - xây dựng nhiều hơn nữa, bởi sự liên thông gần gũi với hạ tầng và bất động sản (BĐS)....

Mở rộng hệ sinh thái, hướng đến kinh tế tái tạo

Chuyển đổi từ mô hình kinh tế tuần hoàn sang mô hình kinh tế tái tạo và xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh là con đường để doanh nghiệp (DN) Việt thực sự làm chủ trên sân nhà. ...

Khai thác sức bật từ thị trường trong nước

Thị trường nội địa đang nổi lên như một “lực hấp dẫn” mới của ngành gỗ Việt Nam. Là đơn vị tiên phong phân phối gỗ nhập khẩu “Gỗ Tây” , đồng thời là đơn vị tổ chức hội chợ Tavico Home cho các doanh nghiệp xuất khẩu quay về chinh phục thị trường trong nước, ông Võ Quang Hà, Chủ tịch Công ty cổ phần Tân Vĩnh Cửu (Tavico) cho biết trợ lực này không chỉ nhờ tín hiệu tích cực từ người tiêu dùng trẻ, sự ấm lên của bất động sản, mà còn bởi những thay đổi về hành chính, không gian làm việc, nhu cầu tiêu dùng ngày càng đa dạng....

TP. HCM bứt phá thành trung tâm đồ gỗ và nội thất thế giới

Sáng ngày 23/10/2025, tại khách sạn Rex, Hội Mỹ nghệ và chế biến Gỗ Thành phố Hồ Chí Minh (HAWA) đã tổ chức thành công Tọa đàm Ngành Gỗ & Nội thất Xuất khẩu TP HCM với chủ đề “Tâm điểm sản xuất & xuất khẩu toàn cầu”. Chương trình có sự chủ trì của […]

...

Đi nhanh để về đích trước

Bước sang quý III/2025, kinh tế thế giới ghi nhận nhiều biến động, đặc biệt là các chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ đã bắt đầu tác động lên hoạt động xuất khẩu hàng hóa toàn cầu. Tuy nhiên, theo Đại tá Bùi Văn Quỳ, Phó chủ tịch Hiệp hội cảng biển Việt Nam, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, vẫn đang có những thuận lợi mang tính nền tảng để xuất khẩu của Việt Nam bứt phá trong thời gian tới....