Trong không khí của đại hội VII của Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ (HAWA) sắp được diễn ra vào ngày 8 tháng 6 năm 2016 tại Gem Center, Quận 1, phóng viên của Báo Gỗ và Nội thất (phát hành bởi HAWA) đã có buổi trò chuyện với Ông Nguyễn Quốc Khanh – Chủ tịch HAWA.

*Gỗ và Nội thất: Trên cương vị Chủ tịch HAWA (nhiệm kỳ 2013 – 2016), ông nhận xét gì về tiềm năng ngành chế biến gỗ Việt Nam nói chung và dự hướng cho tương lai của ngành?

– Ông Nguyễn Quốc Khanh: Ngành gỗ nói chung bao gồm cả thủ công mỹ nghệ lâu nay rất gắn liền với cuộc sống người dân Việt Nam. Về khía cạnh nhân văn của ngành, tôi cho rằng đây là ngành vốn gắn liền thiết thực với cuộc sống của mỗi người. Bởi vì ai cũng cần có nhà đẹp, mà trong ngôi nhà đẹp ấy thì cần phải có bàn ghế đẹp, gường đẹp, tủ bàn đẹp, bình hoa đẹp, tranh đẹp… để trang trí và thụ hưởng.

Lợi thế của ngành đồ gỗ là người Việt Nam rất có năng khiếu, sáng tạo, cần mẫn, tinh tế trong quá trình sản xuất. Hiện nay, Việt Nam đang đứng vị trí thứ 6 trên thế giới về xuất xuất khẩu đồ gỗ nói chung, còn đứng vị trí thứ 4 là xuất khẩu những sản phẩm đặc trưng của đồ gỗ như nội ngoại thất, thủ công mỹ nghệ. Chúng ta đã tạo được uy tín, thương hiệu của mình đối với khách hàng toàn cầu.

Ngành gỗ đang có lợi thế lớn về nguyên liệu được sản xuất ở trong nước. Khoảng 80 – 90% nguyên vật liệu như ốc vít, vẹc ni hay các loại nguyên liệu thông thường đều được sản xuất trong nước. Chính điều đó đã tạo nên giá trị gia tăng khá lớn đối với các nhà sản xuất nội địa, đủ sức và đủ lực cạnh tranh với doanh nghiệp các nước trong khu vực và trên thế giới.

Hầu hết các doanh nghiệp sản xuất đồ gỗ cùng cảm nhận được không khí phấn khởi mang lại từ ngành. Các nhà sản xuất vô cùng tự tin vì đang đi đúng đường và có quyền để nói với con em đi theo nghề này khả năng thành công cao hơn nhiều nghề khác. Trong khi đó, chúng ta cũng đang chứng kiến sự khó khăn một số ngành nghề đã khiến các bậc cha mẹ lại khuyên con em họ không nên nối nghiệp nữa vì quá rủi ro, không đủ năng lực để cạnh tranh với hàng hóa trong khu vực. Có thể nói tiềm năng của ngành gỗ rất là lớn, là cơ hội để các doanh nghiệp phát triển hơn thế nữa.

*Gỗ và Nội thất: Thuận lợi của ngành gỗ như ông vừa đề cập, liệu có phải nhận thức của xã hội thay đổi, không còn xem đây là ngành phá hoại môi trường hoặc là HAWA đang có định hướng rõ ràng?

– Trong nhiệm kỳ 2013 – 2016, HAWA đã lập công lớn là đã làm thay đổi nhận thức trong xã hội, đặc biệt là các vị lãnh đạo ngày càng hiểu hơn tầm quan trọng ngành. Hồi xưa đến giờ, trong tâm lý của xã hội thường cho rằng ngành chế biến gỗ là phá rừng, tàn phá môi sinh… Trong 3 năm qua, HAWA đã nỗ lực rất lớn để chứng minh ngành đã làm được những việc như khuyến khích sử dụng gỗ trồng, sử dụng gỗ bền vững, bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, HAWA cũng đã tổ chức thành công các kỳ hội chợ như EXPO-VIFA tạo được tiếng vang lớn. HAWA đã gián tiếp giúp các doanh nghiệp ngành gỗ Việt Nam có chỗ trưng bày, quảng bá với khách hàng trong và ngoài nước, buôn bán với giá phải chăng, tạo được uy tín với các Hiệp hội đồ gỗ trong vùng, khu vực và thế giới. Khách quốc tế đến với các kỳ hội chợ đồ gỗ Việt Nam không chỉ tuyên truyền giúp chúng ta quảng bá về hình ảnh, chất lượng đồ gỗ mà còn làm cầu nối với các nhà mua hàng lớn trên thế giới.

Về mặt đóng góp trực tiếp, thứ nhất, không thể không nói đến công tác đào tạo của HAWA. Đây là thành tích lớn nhất trong nhiệm kỳ vừa qua. HAWA tổ chức thường xuyên các khóa học chuyên ngành đã giúp quí hội viên thấy được các giá trị quí báu mà bình thường khó có thể tiếp cận được. Thứ hai, các công tác phong trào, những sự kiện… do HAWA tổ chức đã kết nối giữa các hội viên chia sẻ với nhau nhiều thông tin có giá trị, đọng lại nhiều ấn tượng trong lòng họ. Tất cả hội viên khi đến với HAWA đều nhận thấy được sinh lực của ngành và nơi đây chính là mái ấm, là gia đình thứ hai của mọi người.

*Gỗ và Nội thất: Vậy trong thời gian tới HAWA làm gì để nâng cao vị thế của mình trước sự tín nhiệm của hội viên?

– HAWA cam kết làm bất cứ việc gì để giúp hội viên phát triển, gắn kết với nhau hoặc tạo ra sân chơi rộng lớn để họ cảm thấy được sự đồng hành, được hỗ trợ và đọng lại trong lòng hội viên, hơn là vất vả tự làm. Trong nhiệm kỳ 2016-2019, HAWA tiếp tục nâng cao vai trò định hướng những mặt chiến lược của ngành mà trước đây từng cho bị thiếu. HAWA có nhiệm vụ vạch ra tầm nhìn, chính sách vĩ mô từ 3-5 năm. Thí dụ, Hội sẽ đưa ra dự hướng cho ngành trong tương lai cần sử dụng loại nguyên liệu gỗ nhiều hay kim loại nhiều, tiếp cận công nghệ sản xuất nào tiết giảm chi phí hay áp dụng phương pháp quản trị nào tối ưu, thông tin dự báo về việc thanh kiểm tra các doanh nghiệp sử dụng nguồn gỗ hợp pháp v.v. Tất cả việc làm đó nhằm để giúp doanh nghiệp hội viên luôn ở thế chủ động và sẵn sàng.

HAWA làm tốt các công việc định hướng chính là giúp cho Hội mà cũng giúp cho hội viên. Bây giờ các tổ chức quốc tế hay như Chính phủ Ý, Đan Mạch… còn ở trong nước có Bộ Công thương, Sở Công thương Tp.HCM sẵn sàng giúp cho HAWA các nguồn tài trợ để  tiếp cận công nghệ, huấn luyện và đào tạo để Việt Nam có năng suất cao hơn, bảo vệ môi trường, tạo công ăn việc làm cho công nhân. Những nguồn lực hỗ trợ này mang đến mà nếu mình không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt tổ chức, đề án thì sẽ vuột mất cơ hội. Hội đánh mất cơ hội thì hội viên sẽ bị thiệt thòi. Có thể nói một trong những thành quả rất lớn của nhiệm kỳ trước mà HAWA đã sử dụng hiệu quả các nguồn tài trợ.

*Gỗ và Nội thất: Đối với thế hệ trẻ trong ngành đồ gỗ và thiết kế, HAWA đã truyền cảm hứng bằng các bước hỗ trợ thế nào ở hiện tại và tương lai?

– Từ trước cho tới nay HAWA cũng đã để ý, quan tâm thế đến hệ trẻ. Tuy nhiên điều hạn chế là chúng ta chưa đưa vấn đề này vào nghị quyết của từng nhiệm kỳ, đồng thời cũng chưa có chiến lược cụ thể dành cho thế hệ trẻ. Chúng tôi muốn khẳng định, thế hệ trẻ của HAWA không chỉ có con em trong ngành mà còn nhân rộng ra cả thế hệ trẻ tương lai của Việt Nam. Chẳng hạn như cuộc thi thiết kế giải Hoa Mai, HAWA đặt ra mục tiêu dài hạn trong vòng 20 xây dựng được được một thế hệ thiết kế trẻ tài năng. Thực tế, hành trình này đã đi được hơn 10 năm và đã có những kết quả định hướng ban đầu mang lại rất khả quan.

Từ cuộc thi thiết kế giải Hoa Mai đã tạo nên chất kích thích cho thế hệ trẻ phấn chấn hơn học các ngành thiết kế tại các trường đại học như Kiến trúc Tp.HCM, Hồng Bàng, Văn Lang, Tôn Đức Thắng. Sân chơi này đã hình thành điều mà trước đây các bạn sinh viên ngành kiến trúc chưa từng có được. Bên cạnh đó, HAWA còn tạo điều kiện để các thí sinh đoạt giải được đi Singapore trưng bày gian hàng thiết kế Hoa Mai rất ấn tượng, chưa có nước nào trong khu vực Đông Nam Á làm được như Việt Nam. Đây là cuộc cách mạng rất lớn của chúng ta.

Các doanh nhân đi trước trong ngành sản xuất đồ gỗ đã và sẽ làm tiếp cho tương lai nhiều hơn, đó là quan tâm đến thế hệ trẻ. Công việc này rất quan trọng, bởi vì mục tiêu của ngành gỗ Việt Nam muốn khá hơn thì không thể suốt ngày làm gia công. Về phía thế hệ trẻ cần phải yêu mến công việc sản xuất, yêu nghề, sử dụng nguồn lực mạnh nhất của đất nước, chứ không phải nghĩ đến cách chọn cái gì thoải mái nhất. Mong muốn được như vậy, tất cả bậc đàn anh, thế hệ cha chú phải là tấm gương cho giới trẻ, tạo lập ra nhiều sân chơi, câu lạc bộ để các em tham gia cống hiến, tạo ra giá trị gia tăng.

Ngay thời điểm này và tương lai HAWA luôn xác định trọng tâm Hội là của hội viên, không phải của Ban chấp hành hay của một nhóm người. Định hướng và chiến lược chúng ta đã có, luôn luôn trân trọng tất cả mọi sự đóng góp của hội viên thì lúc bấy giờ Hội mới thật sự vững mạnh bước lên tầm cao mới.

UY VIỄN thực hiện