CBAM đã rất gần

Trọng tâm của “gói khí hậu” do Ủy ban châu Âu (EC) đề xuất, còn được gọi là Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), hay ngắn gọn hơn là “thuế carbon châu Âu” sẽ tạo điều kiện cho Liên hiệp châu Âu (EU) mở rộng các tiêu chuẩn môi trường đối với các công ty xuất khẩu vào EU, được áp dụng từ ngày 1/10/2023. 

 

Nhập khẩu vào châu Âu chiếm 20% lượng khí thải nhà kính của EU. Nhằm hạn chế điều này, EC đã đề xuất CBAM. Theo trang thông tin Toute l’Europe, ngày 18/12/2022, các thành viên của Nghị viện châu Âu (MEP) đã đạt thỏa thuận về ba văn bản chính: Cải cách thị trường carbon châu Âu, Quỹ Khí hậu xã hội và thiết lập “thuế carbon”. Tiếp theo đó, CBAM đã được MEP xác nhận trong phiên họp toàn thể ngày 18/4, được Hội đồng châu Âu chấp thuận ngày 25/4/2023.

Cách vận hành CBAM

Cơ chế này sẽ giúp áp dụng các chi phí bổ sung theo lượng khí thải carbon của những công ty ở các nước thứ ba. Hàng hóa nhập khẩu vào lãnh thổ EU vốn không phải chịu giá carbon (hoặc giá thấp) sau này sẽ phải chịu thêm chi phí khi vào thị trường châu Âu. Các công ty xuất khẩu sau đó sẽ được khuyến khích chuyển sang dạng công nghệ ít phát thải hơn, hạn chế sự cân bằng bên ngoài của EU và khuyến khích các nước thứ ba cũng tăng cường chính sách môi trường của họ. Các chi phí bổ sung do CBAM cung cấp được mô phỏng theo giá của hệ thống giao dịch phát thải carbon (ETS), hiện chỉ liên quan đến những công ty được thành lập ở châu Âu. Trên thực tế, EU đã thiết lập một thị trường carbon, nơi phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các công ty. Nếu vượt quá hạn ngạch này, họ phải trả thêm chi phí với số tiền do thị trường xác định (khoảng 87 euro cho mỗi tấn CO2 vào tháng 12/2022).

Khi CBAM được áp dụng, các nhà nhập khẩu từ các nước thứ ba sẽ phải mua giấy chứng nhận từ các cơ quan có thẩm quyền quốc gia, hạn mục giá của chúng sẽ được lập theo giá của CO2 trên thị trường carbon châu Âu. Số lượng các chứng chỉ này tùy thuộc vào từng công ty về lượng khí thải CO2 khi sản xuất hàng hóa liên quan. Để giải thích cho những phát thải này, văn bản quy định dữ liệu được truyền từ các nhà xuất khẩu từ nước thứ ba tới những nhà nhập khẩu châu Âu. Nếu không, các nhà nhập khẩu sẽ có thể áp dụng các giá trị mặc định cho những lĩnh vực liên quan – trước khi xác định con số chính xác hơn thông qua thủ tục kiểm tra chéo. Việc thực hiện dần cơ chế này phải bắt đầu từ ngày 1/10/2023.

Hợp lý hơn trong phát thải carbon

Hiện các công ty châu Âu phải tuân theo các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt hơn của EU, lại đang cạnh tranh với các công ty nước ngoài vốn không phải lúc nào cũng trả giá cho lượng khí thải nhà kính mà họ tạo ra. Nên CBAM sẽ khiến các nhà nhập khẩu phải trả thêm chi phí cho sắt thép, xi măng, phân bón, nhôm, điện và hydro khi vào biên giới châu Âu và điều này sẽ được thực hiện dần đến năm 2034.

15 CBAM da rat gan 2

Từ lâu, để giảm lượng khí thải carbon, EU hiện chủ yếu hành động trên lãnh thổ của mình. Nhưng đó không phải là tất cả về lượng khí thải nhà kính của một thị trường đơn lẻ. Trong tự do thương mại, EU phụ thuộc vào một nền kinh tế toàn cầu hóa với hơn 3.000 tỷ euro nhập khẩu vào năm 2022, tương đương với GDP của Tây Ban Nha và Ý cộng lại.

Tỷ lệ 20% khí thải carbon do nhập khẩu vẫn tăng lên hằng năm theo như báo cáo sáng kiến của Yannick Jadot, nhà môi trường học kiêm MEP, vào năm 2021. Mặt khác, đối mặt với các quy định về môi trường ngày càng tham vọng, các công ty đa quốc gia thuộc lục địa già có thể bị cám dỗ chuyển các hoạt động của họ sang gây ô nhiễm “tự do” ở nơi khác. Đây chính xác là những gì mà EU muốn tránh. MEP Jadot giải thích: “Chúng tôi vừa muốn khử carbon cho công nghiệp châu Âu vừa bảo vệ kết cấu công nghiệp của chúng ta”. Do đó, CBAM nhằm mục đích hạn chế rò rỉ khí thải carbon từ nhập khẩu. Ý tưởng về CBAM không phải là mới. Nó được EU đệ trình vào năm 1991, một năm trước Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất ở Rio de Janeiro (Brazil). Mặc dù triển vọng này đã bị nhiều quốc gia thành viên nhanh chóng bác bỏ vào thời điểm đó, nhưng nó đã trở lại chương trình nghị sự của EC vào cuối năm 2019.

Ví một châu Âu trong lành hơn

Trong giai đoạn chuyển tiếp do cơ quan hành pháp châu Âu quy định, từ ngày này đến cuối năm 2025, các nhà nhập khẩu sẽ chỉ phải khai báo lượng khí thải carbon của sản phẩm nhập khẩu và sẽ chỉ bắt đầu trả những khoản tiền này từ năm 2026. Khi kết thúc giai đoạn chuyển tiếp năm 2026, cơ quan điều hành châu Âu sẽ có nhiều quan điểm hơn về hoạt động của hệ thống, sau đó sẽ có thể mở rộng nó sang các hàng hóa khác, chẳng hạn như một số sản phẩm hóa chất. Tất cả quy định của thuế carbon này phải được áp dụng đầy đủ vào năm 2034.

15 CBAM da rat gan 3 scaled
Pieces of jigsaw puzzle on a wooden board with a CO2 symbol written on them.

Mở rộng cho công ty các nước thứ ba, ETS cũng phải được cải tổ. Cho đến nay, hạn ngạch phát thải carbon được cấp miễn phí cho các công ty hoạt động trong các lĩnh vực chịu áp lực do tình hình kinh tế và cạnh tranh, và đôi khi với tỷ lệ lớn. Hạn ngạch mà Tòa án Kiểm toán Châu Âu cũng đã khuyến nghị nhắm mục tiêu tốt hơn, nhưng mục tiêu chung là giảm nguy cơ rò rỉ carbon. Vì những rò rỉ này hiện có thể tránh được nhờ CBAM, hạn ngạch miễn phí không còn lý do để tồn tại. Ngoài ra, sự bảo vệ kép đối với các ngành công nghiệp của EU, được cung cấp bởi sự kết hợp giữa hạn  ngạch miễn phí cho các công ty châu Âu và thuế carbon đối với các công ty nước ngoài, sẽ trái với các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Đây là lý do tại sao việc giảm các hạn ngạch tự do này trên thị trường châu Âu được lên kế hoạch từ năm 2026, cho đến khi chúng biến mất vào năm 2034. Ví dụ, mức giảm sẽ đạt -48,5% vào năm 2030.

Trúc Lâm

 

Chia sẻ bài viết:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Tin mới nhất

Tìm kiếm cơ hội từ công cuộc cải cách hành chính quốc gia

Tìm kiếm cơ hội từ công cuộc cải cách hành chính quốc gia

Hơn 200 khách mời đã có mặt tại Tọa đàm “Cải cách hành chính – Kiến tạo không gian phát triển” diễn ra sáng ngày 9/7 tại trường Đại học Hoa Sen TP. HCM. Đây là hoạt động khởi đầu cho chuỗi sự kiện chuyên môn thuộc Triển lãm Nội thất và Xây dựng Việt Nam (VIBE) 2025 do Hội Mỹ nghệ & Chế biến gỗ TP. HCM (HAWA) phối hợp cùng Hiệp hội Xây dựng & Vật liệu Xây dựng TP. HCM (SACA) tổ chức....
A magnifying glass focusing on wood logs chopped in a forest

Đẩy mạnh tính hợp pháp nguyên liệu đầu chuỗi

Việt Nam đang ngày càng nỗ lực hơn trong việc đảm bảo nguồn gốc minh bạch của nguyên liệu gỗ trong sản xuất nội thất cung ứng cho thị trường thế giới, đặc biệt là Mỹ. Tại diễn đàn Lâm nghiệp PEFC 2025, diễn ra ngày 8/5 vừa qua tại TP. Hồ Chí Minh, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã ghi nhận thực tế đáng tự hào này....
hoi-nghi-AI-TP-HCM-ITPC

Hội nghị AI TP Hồ Chí Minh với chủ đề “Khai phá sức mạnh Trí tuệ nhân tạo và Dữ liệu lớn – Chìa khóa hướng đến phát triển bền vững”

Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư (ITPC) phối hợp với Công ty TNHH MTV Phát triển Công viên phần mềm Quang Trung (QTSC) và Nền tảng kết nối đổi mới sáng tạo BambuUP tổ chức Hội nghị Trí tuệ nhân tạo Thành phố Hồ Chí Minh với chủ đề "Khai phá sức mạnh Trí tuệ nhân tạo và Dữ liệu lớn - Chìa khóa hướng đến phát triển bền vững". Hội nghị sẽ là cơ hội để các chuyên gia, doanh nghiệp và các nhà quản lý thảo luận, trao đổi kinh nghiệm và tìm kiếm những giải pháp sáng tạo nhằm tận dụng tối đa tiềm năng của AI và Big Data, góp phần vào quá trình chuyển đổi số và phát triển nền kinh tế của TP.HCM trong kỷ nguyên mới....
17 GIZ

HAWA và GIZ hợp tác nâng cao năng lực doanh nghiệp

Trong bối cảnh đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng trở nên quan trọng để duy trì năng lực cạnh tranh, đặc biệt tại các thị trường khó tính như EU và Mỹ, HAWA đã tăng cường hợp tác với GIZ triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp (DN)....
22 Thương mại điện tử 2

Thương mại điện tử: Chìa khóa hoàn thiện chuỗi cung ứng

Thương mại điện tử xuyên biên giới không chỉ là kênh bán hàng mà còn là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp hoàn thiện chuỗi cung ứng và gia tăng giá trị. Không sợ “bão” thuế đối ứng “Sau 20 năm gia công, xuất khẩu cho thị trường châu Âu, tôi chưa từng nghĩ […]

...
𝐓𝐄𝐂𝐇 𝐄𝐗𝐏𝐎 𝟐𝟎𝟐𝟓

iTECH EXPO 2025 – Sẵn sàng bước đến kỷ nguyên mới!

𝐢𝐓𝐄𝐂𝐇 𝐄𝐗𝐏𝐎 𝟐𝟎𝟐𝟓 là Hội chợ & Triển lãm Công nghệ Quốc tế với chủ đề “𝐍𝐄𝐖 𝐓𝐄𝐂𝐇 𝐄𝐌𝐏𝐎𝐖𝐄𝐑 𝐢𝐅𝐔𝐓𝐔𝐑𝐄”, nơi kiến tạo hệ sinh thái công nghệ mang tính ứng dụng cao, thúc đẩy hợp tác, giao thương và tăng tốc chuyển đổi số trong kỷ nguyên mới. Đăng ký tham quan ngay hôm nay để không bỏ lỡ bất kỳ nhịp chuyển mình công nghệ nào!...
16 Khai phá tiềm năng thị trường Ấn Độ

Khai phá tiềm năng thị trường Ấn Độ

Ngày 21/5, Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ và HAWA đã phối hợp tổ chức hội thảo trực tuyến “Hợp tác Việt Nam - Ấn Độ trong ngành gỗ và nội thất”. Hội thảo đem lại những góc nhìn mới về thị trường giàu tiềm năng Ấn Độ cũng như những quy định pháp lý cho doanh nghiệp (DN) nội thất muốn thâm nhập thị trường này....
USA Flag And Success Graph. Finance And Economy Concept.

TS. Võ Trí Thành – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh: Thể chế mới tạo tương lai chuỗi cung ứng

Những đột phá về thể chế có thể giúp doanh nghiệp tái định hình chuỗi cung ứng từ Việt Nam ra thị trường toàn cầu....