Hơn 35 năm “thắng không kiêu, bại không nản”
Ai đã tiếp xúc qua với ông Nguyễn Quốc Khanh, thân hay sơ, hẳn đều chung cảm nhận về một con người chí lớn, tràn đầy năng lượng, tầm nhìn xa và khí chất của một nhà lãnh đạo bẩm sinh. Ấn tượng ấy cũng là ký ức chung của bạn bè đồng môn tại trường ĐH Kiến Trúc TP HCM niên khóa 1978-1983. Vì thế, năm 1989, ít người ngạc nhiên khi ông cùng một người bạn kiến trúc sư sáng lập AA Corporation ở phân khúc có rất ít doanh nghiệp dám dấn thân. Với khát vọng trở thành nhà thầu nội thất hàng đầu cho những dự án khách sạn và nhà ở cao cấp tại Việt Nam, AA dường như đã bắt đầu hành trình khẳng định vị thế bằng tất cả dũng khí tuổi trẻ và niềm tin mãnh liệt vào năng lực cạnh tranh của đất nước.
Ảnh: AA Corporation
Những năm 1993 – 1995, đất nước chào đón nhiều tin vui kinh tế. Việt Nam gỡ bỏ thành công hàng rào bao vây và cấm vận, bình thường hóa quan hệ với Mỹ, gia nhập ASEAN. Chính phủ khuyến khích thành lập doanh nghiệp tư nhân, chào đón các khoản đầu tư nước ngoài. Tất cả mở ra một giai đoạn giao thương đầy sôi nổi mang đến cơ hội làm ăn lớn cho các đơn vị khởi nghiệp như AA. Nhiều hợp đồng xây dựng và trang trí nội thất cho cả các tòa nhà mới xây cũng như cải tạo các dự án cũ trên khắp Việt Nam bắt đầu đổ về. Nổi bật nhất giai đoạn này là dự án trùng tu khách sạn Sofitel Đà Lạt Palace (nay là Dalat Palace Heritage Hotel), khách sạn 5 sao đầu tiên tại Việt Nam , đồng thời là biểu tượng di sản nghỉ dưỡng giàu tính lịch sử.
Trong ngày đầu tìm kiếm khách hàng, vị giám đốc trẻ Nguyễn Quốc Khanh đã có một cơ hội đặc biệt nhờ vốn tiếng Pháp học được từ thời ở Lycée Pháp (Đà Lạt). Theo lời giới thiệu của một người bạn thợ điện, ông tìm gặp vị giám đốc ngân hàng người Pháp đang nhất quyết tìm một kiến trúc sư biết tiếng Pháp để cải tạo văn phòng mới. Sự đồng điệu về ngôn ngữ cùng tư duy sắc bén, khí thế tự tin đã thuyết phục được người khách đặt bút ký hợp đồng đầu tiên. Chính cơ duyên này đã tiếp thêm động lực để đến năm 1996, AA Corporation mạnh dạn mở thêm nhiều nhà máy sản xuất đồ nội thất theo hợp đồng cho các dự án khách sạn, một bước ngoặt quan trọng giúp gắn tên tuổi công ty với hàng loạt công trình biểu tượng trong thời kỳ đổi mới và hội nhập của nước nhà.
Khi tưởng chừng đang thắng thế vươn lên, cơn bão khủng hoảng tài chính Châu Á diễn ra. “AA lúc đó có 13 dự án và rút lại chỉ còn 3 cái. Tại thời điểm đó, AA đang chuẩn bị khai trương thêm xưởng sản xuất và chúng tôi đã vay mượn nhiều tiền để xây dựng nhà xưởng mới đó. Sau khi thấy trong nước khó khăn quá, chúng tôi mới liều mình nhận công trình ở nước ngoài.”, ông Khanh nhớ lại. Các tác động này đã thúc đẩy “con thuyền AA” ra khơi với dự án khách sạn nước ngoài đầu tiên bằng hợp đồng cung cấp đồ nội thất rời cho Hilton Colombo ở Sri Lanka.
Hồi ấy khó khăn nhiều bề, từ công tác vận hành đến thi công. Chưa có smartphone, internet còn xa lạ, văn phòng AA thường xuyên như phòng văn thư, lúc nào cũng chất chồng giấy in và bản vẽ kỹ thuật. Trung bình, một sản phẩm nội thất cơ bản cần có rất nhiều bản vẽ kỹ thuật triển khai để có thể sản xuất và lắp đặt. Ở những dự án quy mô, đòi hỏi sản phẩm tinh xảo, phức tạp, độc bản, con số ấy tăng lên gấp nhiều lần. Bấy giờ, mọi chỉ thị gửi ra công trình phải đi qua máy fax, hoặc bản in gửi trực tiếp. Hồ sơ bản vẽ sau khi in ra, phải phân loại cẩn thận, lưu trữ hàng loạt. Ra công trường, hễ bắt gặp nhân viên nào đang cầm máy phim rất “nghệ”, thực chất là đang ghi lại hình báo cáo tiến độ để về tráng, cất trong album cho cuộc họp tiếp theo. Dùng hai từ “sơ khai” cho buổi đầu của ngành gỗ và nội thất quả thật chẳng sai.
Ấy vậy mà, trong hoàn cảnh thiếu thốn đó, một doanh nghiệp Việt lại dám mang sản phẩm ra thế giới, còn chọn đánh thẳng vào thị trường cao cấp. Đó chính là phẩm chất đặc biệt của AA. Chị Vũ Thị Hồng Hạnh (Trưởng phòng phát triển kinh doanh) với gần 20 năm gắn bó với công ty AA ở nhiều vị trí công việc khác nhau, nhớ về thời kỳ AA thi công khách sạn Hilton Colombo ở Sri Lanka : “Thi công ở Sri Lanka thật sự còn khó khăn hơn trong nước, từ điều kiện sống đến giải pháp thi công, tuyển dụng nhân công… Hồi đó, đội ngũ thư ký công trình thường tranh thủ chuẩn bị trước, nào là in ấn bổ sung giấy tờ, bản vẽ kỹ thuật, mẫu mã vật liệu rồi cả gói ghém lương thực, đồ dùng cho các anh đi thi công. Chờ đúng đợt có các anh quản lý dự án, công nhân kỹ thuật về phép để gửi sang cho đồng nghiệp bên kia. Không khí như hậu phương, tiền tuyến, tình cảm lắm, vừa lo công việc, vừa lo cho cuộc sống và sinh hoạt của nhau.”
Đó là đội đi thi công công trình nước ngoài, còn trong nước, tập thể AA vẫn kiên cường trụ vững, chứng minh năng lực với ba dự án còn lại: cụm khách sạn Sofitel Plaza, Liên West Lake (nay là Intercontinental Hà Nội) và Sheraton Hà Nội. Những hợp đồng triệu đô đầu tiên này liên tiếp đặt ra những bài toán hóc búa. Từ việc phải nhập khẩu 100% khối lượng lớn các vật liệu xa lạ như sợi thủy tinh cách âm, vách ốp công nghiệp nhân tạo, da, vải nội thất cao cấp… vốn chưa từng xuất hiện ở thị trường vật liệu nội thất Việt Nam, cho đến tìm giải pháp thi công để hiện thực hóa những ý tưởng thiết kế hoàn toàn mới lạ. Tuy nhiên, chính trong gian khó, tinh thần của một thế hệ khởi nghiệp kiến quốc đời đầu hiện lên rõ rệt. Những con người trẻ tuổi nghề, trẻ tuổi đời lao ra biển lớn, hẳn hành trang không có gì nhiều bằng sự tự tin, năng lực và nỗ lực cùng niềm hào hứng trước mọi thử thách đến lạ kỳ. Nhưng khi bắt tay vào làm, họ dốc hết cái tâm và nhiệt huyết, để đạt được chất lượng cao nhất. Vì đó không chỉ là sản phẩm của doanh nghiệp, mà còn là tinh thần tự tôn dân tộc, chứng minh cho các cường quốc năng lực của dân tộc Việt Nam.
Khi đã bắt đầu được từ 0 đến 1, quãng đường từ 1 đến 100 là sự dễ lường. Niềm hăng say lao động, ý chí vượt khó, linh hoạt sáng tạo ở hai đầu cầu tiếp sức cho tập thể AA hoàn thành xuất sắc vượt thời kỳ khủng hoảng, tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu hàng nội thất OEM đi Châu Âu, Nhật Bản, định vị uy tín để nhận về hàng loạt đơn hàng lớn. Sau đó, nhiều công trình mang dấu ấn AA Corporation đã lần lượt mọc lên khắp cả nước. Năm 2014, công ty được Diễn đàn Kinh tế Thế giới vinh danh là Công ty Tăng trưởng Toàn cầu, minh chứng cho “quả ngọt” từ cú liều lĩnh bảy năm trước. Từ “bàn đạp” Sri Lanka, hành trình chinh phục quốc tế tiến xa hơn với sự ra đời của các công ty con tại Myanmar, Bhutan, Campuchia, Hoa Kỳ cùng nhiều quốc gia khác ở châu Á, châu Âu và châu Mỹ. Cũng trong năm ấy, AA bắt đầu dự án thi công, cung cấp và lắp đặt đồ nội thất – trang thiết bị hoàn chỉnh đầu tiên tại vùng Caribê: khách sạn Park Hyatt St. Kitts ở quần đảo St. Kitts & Nevis. Đến nay, AA Corporation đã phát triển thành một tập đoàn toàn cầu với 11 công ty con hoạt động tại 4 quốc gia (Myanmar, Campuchia, Bhutan, Singapore), xuất khẩu sản phẩm nội thất đến 40 quốc gia trên toàn thế giới.
Đi trước một bước: Cá tính của một doanh nghiệp “khai hoang” vì tổ quốc
Nhìn lại hành trình hơn 35 năm của AA, ông chủ Nguyễn Quốc Khanh đã có lịch sử đưa nhiều quyết định đúng. Nhưng nói về quyết định hay nhất, ông từng chia sẻ với tạp chí Forbes trong bài phỏng vấn năm 2010 rằng đó chính là tên công ty. “Lúc đó chúng tôi không biết nhiều tiếng Anh, nhưng đó là một trong những quyết định hay nhất”. “Advanced Architecture” – Kiến Trúc Cấp Tiến quả đúng cái tên nói lên tất cả, phản ánh qua sản phẩm, công trình và triết lý “đi trước 1 bước” suốt hơn 3 thập kỷ. Đó là tinh thần của người có chí lớn sẵn sàng chinh phục mọi giới hạn và thử thách.
Thật khó để tính hết các cột mốc dẫn dắt toàn ngành bằng tinh thần tiên phong đầy cảm hứng, và chiến lược phát triển sắc bén, để luôn vươn tới tầm cao mới, đưa giá trị Việt song hành chứ không chỉ tiệm cận quốc tế. Như hơn 30 năm trước, đơn vị chỉ sở hữu các nhà xưởng nhỏ được đặt rải rác khắp Sài Gòn như xưởng Nguyễn Trọng Tuyển chuyên bọc nệm ghế sofa, xưởng Hồ Văn Huê chuyên cửa… Mỗi dịp đón đoàn kiến trúc sư, nhà tư vấn thiết kế, chủ đầu tư… từ Hà Nội và nước ngoài vào thăm quan để duyệt mẫu, đội ngũ thư ký phải lên lịch trình, phối hợp chi tiết các phòng ban như một hướng dẫn viên du lịch thực thụ. 2020, AA Corporation di dời tất cả cơ sở sản xuất, nhà máy về AA Tây Ninh. “Đại bản doanh” cho khối sản xuất có tổng diện tích đất trên 50 hecta, diện tích xây dựng nhà xưởng là 120.000 mét vuông, tích hợp đầy đủ hệ thống phân xưởng gỗ, phân xưởng ván ép, phân xưởng sơn, đệm, kim loại, kính, đá. Đồng thời, chiến lược công nghệ hóa thực hiện đều đặn với khoản đầu tư lớn vào máy móc, thiết bị hiện đại hàng đầu từ Đức, Ý, Đài Loan, Trung Quốc… tạo nên một siêu nhà máy bề thế, ưu việt và toàn diện bậc nhất Việt Nam. Không còn phải đi chuyến khảo sát dọc khắp thành phố, khách hàng có thể đánh giá năng lực và thậm chí tham quan mô hình nhà mẫu theo yêu cầu ngay tại nhà máy.
Hay từ 2005, công ty tiên phong xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO. Đến 2014, đơn vị đã đầu tư hàng triệu đô vào ERP, chuẩn hóa vận hành, quy trình theo tiêu chuẩn ISO, cập nhật các phần mềm thiết kế, thi công tối tân nhất. Mọi bước đi đều nằm trong chiến lược tự chủ khép kín, đạt chuẩn quốc tế ngay tại Việt Nam. Không còn cảnh nhập khẩu như những năm tháng thi công khách sạn Sofitel Plaza Hà Nội. Giờ đây, doanh nghiệp xuất xưởng trung bình 320-340 container sản phẩm nội thất hàng tháng.
Mặt khác, tinh thần cấp tiến còn thể hiện mạnh mẽ qua nỗ lực của AA trong việc đưa ngành nội thất Việt Nam thoát khỏi hình ảnh “công xưởng gia công”, vươn lên gia tăng giá trị bằng thiết kế và sản xuất theo mô hình ODM. Đó là thông điệp rất rõ ràng rằng thế giới nên sẵn sàng trả giá cao hơn cho sản phẩm Việt Nam, bởi chúng hoàn toàn không thua kém về tiêu chuẩn, độ hoàn thiện hay giá trị thẩm mỹ. AA đã tiên phong chứng minh điều đó bằng hành động. Từ AA Corporation, hàng loạt thương hiệu bán lẻ đa phân khúc ra đời, lấy thiết kế làm điểm khác biệt: Nhà Xinh, BoConcept, Calligaris, Bellavita Luxury, Lago, Baxter, Ligne Roset, George Bensley Collection… Sự xuất hiện của các thương hiệu này đã tạo nhịp đà sôi nổi cho xu hướng chuyển dịch của thị trường nội địa, đặc biệt là Nhà Xinh thành lập năm 1999. Nhiều thương hiệu nội thất thiết kế khác đã nối gót ra đời, mang lại sản phẩm chất lượng phục vụ người dân và từng bước nâng cao năng lực ngành, gia tăng chuỗi giá trị, đưa nội thất Việt Nam tiến gần hơn bản đồ thế giới. Điều thú vị là ngôn ngữ thiết kế trong hệ sinh thái thương hiệu AA luôn khởi nguồn từ những điều giản dị là đem đến cho khách hàng công năng sử dụng hoàn hảo và giúp cho những người sống trong các không gian ấy có được một đời sống khỏe mạnh, tươi vui và sáng tạo. Trên nền tảng đó, các thiết kế của hệ sinh thái thương hiệu thuộc AA Corporation được tô điểm thêm đặc thù dân tộc và tinh hoa học hỏi từ quốc tế. Sự cân bằng bám sát thời cuộc tạo chỗ đứng cho nội thất made-in-Vietnam của tập đoàn AA bước vào hàng ngàn không gian xa hoa trên khắp các cường quốc lớn.
Những viên gạch cấu thành vị thế dẫn đầu
Trụ vững ở vị thế dẫn đầu và dồi dào năng lực, năng lượng để dài thêm bước tiên phong, không phải là bài toán dễ. Trả lời cho thắc mắc tại sao AA Corporation giữ sức lớn mạnh suốt hơn 35 năm, con người hẳn là một đáp án phù hợp. Ở AA Corporation, tinh thần đổi mới sáng tạo, học hỏi trọn đời cùng với tình yêu với công việc trở thành“ADN” đặc sắc, được chia sẻ từ cấp lãnh đạo đến nhân viên, từ thương hiệu AA đến hệ sinh thái các thương hiệu con. Xung quanh ông Nguyễn Quốc Khanh là hàng loạt “phó tướng” dày kinh nghiệm, giàu bản lĩnh và đồng tầm nhìn. Họ tràn đầy ý tưởng, tinh thần lãnh đạo làm gương để thúc đẩy đội ngũ đồng nhất khát vọng, luôn làm việc với tâm thế tiến tới chất lượng cao nhất có thể. Tinh thần ấy cũng được thể hiện qua các chính sách khuyến khích sáng tạo, chương trình đào tạo, bồi dưỡng cả trong và ngoài nước.
Như Bác Hồ từng viết: “Việc dụng nhân tài, ta không nên căn cứ vào những điều kiện quá khắt khe. Tài to ta dùng làm việc to, tài nhỏ ta cắt làm việc nhỏ, ai có năng lực về việc gì ta đặt ngay vào việc ấy.” Điều này, sẽ thấy nếu ta có dịp đến nhà máy AA. Ở đó, đôi bàn tay khéo léo và óc thẩm mỹ tinh tế của người Việt được phát huy trọn vẹn. Những chị thợ may thủ công tỉ mỉ khâu bọc nệm, chăm chú xử lý từng chi tiết để sản phẩm được hoàn chỉnh đến từng chi tiết nhỏ nhất. Những anh thợ mộc kỳ công chế tác, làm cho chất liệu gỗ vốn thô cứng bỗng mang dáng vẻ thanh thoát, nhẹ nhàng. Chính họ, những con người cần mẫn, thổi “hồn” vào từng sản phẩm, là đối trọng cân bằng bên cạnh sự đầu tư công nghệ hiện đại, ý tưởng sáng tạo, tư duy bền vững để mỗi bộ sưu tập AA đều mang dấu ấn riêng giữa thị trường quốc tế đầy cạnh tranh. AA cũng chú trọng xây dựng môi trường phát triển bền vững cho người lao động. Chính sách phúc lợi, đãi ngộ liên tục được cải thiện liên tục. Năm 2023, công ty được vinh danh trong Top 100 nhà tuyển dụng được yêu thích bởi trải nghiệm từ người lao động. Không ít người đã gắn bó trên 20 năm, từ khối vận hành đến sản xuất.
Tổng hoà tất thảy các yếu tố trên là lý do mà sau hơn 35 năm, AA vẫn giữ trọn phong độ “thời thượng” trong từng bộ sưu tập, vươn cao trong từng công trình, và trở thành lựa chọn đầu tiên của các chủ đầu tư quốc tế ở phân khúc cao cấp khi tìm kiếm đối tác xứng tầm về yêu cầu năng lực kỹ thuật, thẩm mỹ và quy mô tại Việt Nam. Phía sau thành công ấy, không thể không nhắc đến “người thuyền trưởng” Nguyễn Quốc Khanh. Khi được hỏi về bí quyết giữ vị thế hiện tại, ông từng chia sẻ trên báo Doanh nhân Sài Gòn: “Hạnh phúc thực sự tôi có được ngày hôm nay là đã chọn được một ngành rất yêu thích, rất phù hợp để tôi có thể sử dụng khả năng của mình tối đa trong đó, mang lại cho tôi lợi thế hơn rất nhiều các công ty, ngay cả với nước ngoài và cộng chung với lợi thế của Việt Nam trong đó.” Chính tình yêu với công việc, cùng mục đích phụng sự Tổ quốc, đã giữ ông Khanh ở tuổi ngoài 60 vẫn hăng say cải cách, khởi xướng những dự án tiên phong, những sáng kiến táo bạo để nâng tầm giá trị nội thất Việt Nam trên bản đồ thế giới. Ông là đại diện xuất chúng của thế hệ doanh nhân tự thân đời đầu, luôn gắn lý tưởng “làm giàu cho Tổ quốc” trong tầm nhìn doanh nghiệp.
Nhìn lại hành trình này có một sự trùng hợp thú vị: mỗi lần AA “tất tay”, là mỗi lần thời cuộc thử thách. Giai đoạn đầu vừa đầu tư xây dựng nhà máy đầu tiên rộng 14 ha ở Long An thì gặp khủng hoảng tài chính Châu Á kéo dài từ 1997. Thời điểm thi công Nhà máy Nội thất cao cấp, lại “đụng” dịch SARS, nối tiếp bởi đại suy thoái kinh tế thế giới năm 2007-2008. Năm 2019, khởi công nhà máy AA Tây Ninh thì đến 2020, đại dịch Covid-19 nhấn chìm kinh tế toàn cầu. Có lẽ, qua ngần ấy bão giông, đúng như câu ngạn ngữ “đường dài mới biết ngựa hay”. Sự thành công của AA Corporation minh chứng cho nghị lực bền bỉ, tinh thần cấp tiến, đại diện tiêu biểu cho thế hệ khởi nghiệp kiến quốc đầu tiên của ngành với tư duy bền vững về con người, về sản phẩm và trách nhiệm xã hội. Các doanh nhân cùng thời vẫn hay ví von AA như một “ngôi trường” đặc biệt. Vì từ đây, nhiều nhân tài của ngành gỗ và nội thất đã được phát hiện, đào tạo, hun đúc bản lĩnh để trở thành “thuyền trưởng” chèo lái những con tàu riêng. Họ, dù đang hay hết cộng tác, vẫn góp sức vào sự phát triển chung của ngành nội thất Việt Nam.
Hành trình hơn 35 năm qua của AA Corporation thật khó gói gọn trong một bài viết. Nhưng để chốt bằng hai từ khoá, tôi cho rằng đó là “dám” và “sẵn sàng”. Dám dấn thân vào thách thức mới và luôn nâng cao năng lực để sẵn sàng chinh phục chuẩn mực mới, nhằm không chỉ tạo ra công trình cấp tiến mà còn góp sức công cuộc kiến thiết ngành gỗ và nội thất ngày càng cấp tiến hơn, sánh vai cùng thế giới. Đó là bản sắc đáng quý của một doanh nghiệp dân tộc, dẫu đã vươn mình thành đế chế nội thất và dịch vụ cao cấp mang tầm thế giới, vẫn kiên định giữ vững sự tự tôn dân tộc Việt Nam, phát triển vì Việt Nam.
Uyên Bùi
