Khi bước vào giai đoạn thực hiện luận văn tốt nghiệp, tôi quyết định quay về Việt Nam để tìm hiểu thực tế cho đề tài nghiên cứu về khả năng xuất khẩu đồ gỗ nội thất qua nền tảng Amazon. Trong hành trình tìm kiếm thông tin, tôi được giới thiệu về một sự kiện đặc biệt – diễn đàn Mộc Kết 5, quy tụ nhiều doanh nghiệp, kiến trúc sư và nhà thiết kế trong ngành gỗ. Cảm nhận được đây không chỉ là nơi chia sẻ xu hướng mà còn là nơi giao thoa giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa truyền thống và đổi mới, tôi đã không ngần ngại đến Nghệ An để tham dự diễn đàn – với tâm thế của một người trẻ đang tìm kiếm con đường gắn kết giữa học thuật và hành động.
Tự cường – Một khái niệm chạm tới chiều sâu bản sắc
Chủ đề của Mộc Kết 5 – “Tự cường trên dòng chảy xu hướng” – ban đầu đối với tôi là một khái niệm trừu tượng. Thế nào là “tự cường”? Như ông Nguyễn Minh Cương – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Gỗ Minh Long – giải thích, “Tự” là tự mình, “Cường” là cường mạnh. “Tự cường” ám chỉ những giá trị cốt lõi của người Việt, sức mạnh của người Việt, đó chính là sự sáng tạo.
Ông nói: “Nếu cứ sao chép, ta mãi là cái bóng của người khác.” Trong khi đó, người tiêu dùng toàn cầu ngày càng tìm đến những sản phẩm bản địa, giàu tính văn hóa và có câu chuyện riêng. Tự cường, vì thế, không chỉ là giữ lấy nét riêng, mà là biết cách kể lại nó theo cách mà thế giới có thể lắng nghe, thấu hiểu – thông qua thiết kế, chất lượng, và trải nghiệm.
Hòa nhập nhưng không hòa tan
Thế giới luôn luôn thay đổi, thị trường ngày hôm nay có khi lại khác hoàn toàn so với thị trường ngày mai. Trong những năm vừa qua thế giới đã trải qua nhiều biến động, từ đại dịch Covid cho đến những cuộc chiến tranh và khủng hoảng tài chính, những doanh nghiệp Việt Nam phải liên tục thích nghi một môi trường vô cùng khắc nghiệt. Không chỉ Việt Nam nhưng cả châu Âu cũng đang bối rối dưới tình trạng hỗn loạn hiện nay. Là một người đang tìm hiểu về việc xuất khẩu nội thất gỗ, tôi cũng băn khoăn đâu mới là bước đi đúng.
Mộc Kết đã cho tôi một lời gợi mở sâu sắc: muốn xuất khẩu nội thất thành công, doanh nghiệp Việt cần bắt đầu từ chính nội lực của ngành – từ thiết kế, chất liệu cho đến tư duy phát triển bền vững. Người tiêu dùng toàn cầu ngày nay không chỉ tìm kiếm sự mới lạ hay giá thành cạnh tranh, mà còn quan tâm đến chiều sâu văn hóa, tính bản địa và câu chuyện phía sau mỗi sản phẩm. Một món đồ nội thất không còn là vật thể đơn thuần, mà trở thành đại diện cho một vùng đất, một lối sống, một hệ giá trị – nơi hội tụ sự tinh tế của bàn tay người Việt.
Tuy vậy, “chất Việt” thôi chưa đủ. Trong một thế giới nơi cái tôi ngày càng được đề cao, sản phẩm nội thất còn phải phản ánh được cá tính, cảm xúc và nhu cầu riêng biệt của người tiêu dùng. Thiết kế ngày nay không chỉ cần đẹp – mà còn cần thân thiện với môi trường, hài hòa với không gian sống, và quan trọng hơn cả, là mang lại cảm giác chữa lành. Những yếu tố này đang ngày càng trở thành tiêu chí lựa chọn quan trọng của người tiêu dùng cả trong nước lẫn quốc tế.
Thế hệ trẻ chúng tôi có thể không giỏi nghề mộc như cha ông, nhưng lại có thế mạnh về công nghệ, tư duy quốc tế, kỹ năng số. Nếu biết kết nối – với doanh nghiệp, với làng nghề, với cộng đồng sáng tạo – chúng tôi có thể trở thành cầu nối để đưa nội thất Việt vươn ra thế giới, bằng chính ngôn ngữ của thời đại.
Mộc Kết – Một viên gạch nhỏ cho một bức tường lớn
Mộc Kết 5 là một hội thảo đáng nhớ đối với tôi – không chỉ bởi nội dung truyền cảm hứng, mà còn bởi tinh thần kết nối mạnh mẽ mà sự kiện mang lại. Tuy nhiên, tôi hiểu rằng đây mới chỉ là một bước đi nhỏ trong hành trình dài của ngành gỗ Việt Nam. Mục tiêu thực sự của Mộc Kết không chỉ dừng lại ở việc chia sẻ xu hướng, mà còn là xây dựng một không gian kết nối – nơi các xưởng sản xuất, kiến trúc sư, nhà thiết kế và chủ thầu có thể gặp gỡ, thảo luận và cùng định hình tương lai của ngành.
Trong buổi tọa đàm, các diễn giả đều thống nhất rằng: để người Việt có thể thực sự “tự cường”, cần một hệ sinh thái ngành đủ mạnh – nơi những giá trị cốt lõi được nuôi dưỡng và lan tỏa. Mộc Kết, vì thế, giống như một viên gạch đầu tiên. Dù nhỏ, nhưng nếu được đặt đúng chỗ, và tiếp tục được bồi đắp qua thời gian, sẽ góp phần xây dựng nên một bức tường vững chắc cho cộng đồng làm nghề.
Khép lại – mở ra
Diễn đàn kết thúc chỉ sau vài tiếng, nhưng những điều tôi học được từ Mộc Kết 5 sẽ đồng hành cùng tôi lâu dài trong hành trình học tập và phát triển nghề nghiệp. Tôi tin rằng, nếu mỗi người trong ngành đều có thể giữ cho mình một tinh thần tự cường – biết mình là ai, mạnh ở đâu, cần học điều gì – thì ngành gỗ Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một hệ sinh thái bền vững, bản lĩnh và đầy sức sống giữa dòng chảy toàn cầu.
