Sồi đỏ – Giống gỗ Mỹ bí ẩn nhất

Khoảng 40% nguồn cung gỗ cứng ở Mỹ là sồi, trong đó sồi đỏ chiếm khoảng ba phần tư trữ lượng, nhưng tỉ lệ khai thác và sử dụng chúng vẫn còn rất ít.Rất nhiều cuộc thảo luận được mở ra để lý giải cái tên của giống gỗ này – sồi đỏ. Vài người cho rằng vì lá của chúng chuyển sắc đỏ trong mùa thu, chứ không phải ngả vàng như sồi trắng. Số khác thì nghĩ đấy là màu của gỗ, mặc dù thực tế cho thấy số lượng gỗ có màu đỏ ít khi bắt gặp.

Một quyển sách chuyên ngành biên soạn bởi Lincoln (*) mô tả sồi đỏ thường có dải màu từ vàng ngà đến hồng. Nhưng chắc chắn một điều rằng tên của loại gỗ này không dính dáng gì đến rượu vang đỏ cả – vì anh em của nó, sồi trắng lại rất thích hợp để làm thùng ủ rượu nên mới có nhầm lẫn này!Mặt khác, sồi đỏ Mỹ lại cực kỳ thích hợp cho những ứng dụng rộng rãi khác đặc biệt là nội thất, tủ và các loại đồ gỗ từ cửa đi cho đến những tấm vách trang trí. Thế nhưng nhiều nhà sản xuất nội thất và đồ gỗ hiện nay, đặc biệt là ở châu Á, vẫn còn khá xa lạ với giống sồi đỏ – một trong những giống gỗ bền vững và trữ lượng dồi dào nhất trong những giống gỗ cứng ôn đới.

Sồi đỏ Mỹ là giống Quercus thuần chủng, phần lớn là Quercus rubra tức sồi đỏ bắc và Quercus falcate – Sồi đỏ nam. Ngoài ra, vùng Bắc Mỹ  còn có những phân loài khác của sồi đỏ đơn cử như sồi Tây Ban Nha, sồi Cherrybark và Shumard. Các loài này đều tương đồng nhau về đặc tính kỹ thuật và chế biến, tuy nhiên như hầu hết các giống gỗ cứng Mỹ khác, màu sắc và vân gỗ sẽ khác nhau tùy vùng miền mà chúng sinh trưởng.

Phần gỗ lõi của sồi đỏ có tỉ lệ tương đối lớn, đặc biệt ở các cây sinh trưởng phía Bắc. Các bên thương mại thường xếp sồi bắc và nam vào cùng một loại. Vì vậy nếu bạn quan tâm đến đặc tính kỹ thuật của gỗ hơn là tính thẩm mỹ, tốt nhất là nên truy xuất lại nguồn gốc của chúng khi thẩm định các giống gỗ cứng Mỹ. Hầu hết các nhà nhập khẩu và phân phối nguyên liệu đều có kinh nghiệm để phân biệt.

Sồi đỏ chiếm khoảng 30% tổng trữ lượng gỗ cứng đến tuổi khai thác tại Mỹ, tuy nhiên số liệu xuất khẩu gỗ phách vào khu vực Đông Nam Á lại không phản ánh được điều này, vì thế Hội đồng gỗ cứng Hoa Kỳ (AHEC) hiện đang đẩy mạnh truyền thông về loại gỗ này. Sản lượng sồi đỏ được nhập khẩu vào các nước Đông Nam Á hiện rất thấp so với sản lượng những giống gỗ Mỹ khác. Trái ngược hẳn với các thị trường quốc tế khác, Mỹ xuất khẩu khoảng một triệu mét khối sồi đỏ mỗi năm vì giống này cực kỳ thích hợp cho việc trang trí nội thất.

Sồi đỏ là một giống hoàn hảo để xẻ làm gỗ phách và đặc biệt dễ lạng hoặc bóc tách làm veneer hoặc ván ép, khiến giống gỗ này luôn sẵn sàng để xuất khẩu từ kho của các nhà phân phối gỗ tại Hoa Kỳ. Thân cây sồi đỏ trưởng thành khá lớn và cao khiến chúng có thông số về chiều dài và rộng tốt hơn so với các giống sồi khác. Vì vậy mà gỗ thường được ứng dụng rộng rãi để sản xuất cửa đi, vách ngăn… hoặc các ứng dụng khác mà đặc điểm này của sồi đỏ cho phép các nhà thiết kế nội thất thoải mái sáng tạo.

Hạt sồi đỏ kháng được lửa, vì vậy mà đây thường là giống cây đầu tiên mọc lại sau những trận cháy rừng – thường là xảy ra bởi sét đánh. Sau thảm họa cháy rừng tự nhiên ở Pennsylvania đầu những năm 1900, sồi đỏ là giống cây tái sinh trưởng và tái tạo lại khu rừng một cách tự nhiên. Sau đó chúng được khai thác liên tục để phân phối rộng rãi từ khi các nhà khai phá châu Âu đặt chân đến châu Mỹ khoảng 400 năm trước.

Tuy nhiên, sồi đỏ vẫn liên tục tăng trưởng về số lượng vì được quản lý tốt và tính sinh trưởng tự nhiên cực kỳ mạnh mẽ – đây quả là một thước đo đúng nghĩa của sự bền vững. Trên bản đồ tương tác của các giống gỗ cứng thương mại vừa công bố số liệu hằng năm cho thấy mức sinh trưởng của sồi đỏ vượt mức thu hoạch và tự hoại hằng năm.

Lincoln mô tả sồi đỏ Mỹ “có khối lượng khoảng 770kg/m3, độ bền uốn trung bình và thích hợp uốn bằng hơi nước. Gỗ “có độ nén cao” và hầu hết có vân thẳng.

Sồi đỏ cần khoan lỗ trước khi bắt đinh, tuy nhiên gia công với máy rất tốt, ăn keo và dầu màu, tạo ra độ hoàn thiện cao. Tính thẩm mỹ của sồi đỏ đến từ các đường vân và các gam màu ấm của thớ gỗ.

Nói về tính bền vững của sồi đỏ, những nhà thẩm định gỗ cam đoan rằng việc sử dụng chúng không hề có tí đe dọa gì đến sự phát triển rừng, mặt khác chúng còn cung cấp cho ta một nguồn nguyên liệu với đặc tính có thể nói là hòa trộn giữa “đương đại” và “truyền thống”, lại cực kỳ bền chắc.

(*) “World woods in colour” – William A. Lincoln, số xuất bản ISBN 0 85442 028 2

Nguyễn Long dịch

Chia sẻ bài viết:

Bình luận bài viết

Your email address will not be published. Required fields are marked *


Tin mới nhất

Ban tổ chức hướng dẫn chuyên sâu, tiếp sức doanh nghiệp trước thềm triển lãm VIBE 2025

Sáng nay (18/9), ban tổ chức VIBE 2025 đã tổ chức buổi gặp gỡ báo chí & đơn vị triển lãm cho gần 150 doanh nghiệp (DN) trưng bày. Đây là hoạt động trọng điểm nhằm trang bị các kỹ năng và kiến thức thiết yếu, giúp các đơn vị tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh tại triển lãm chính thức diễn ra từ ngày 1 - 4/10/2025....

Ngành Gỗ gửi kiến nghị đến Thủ Tướng Chính phủ qua phiên đối thoại cấp cao tại Diễn đàn Kinh tế Tư nhân 2025

Chiều ngày 16/09, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Tư nhân 2025, sự kiện do Hội đồng Tư vấn Cải cách Thủ tục Hành chính của Thủ tướng Chính phủ và Liên đoàn Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp tổ chức, hàng trăm lãnh đạo doanh nghiệp lớn trên cả nước đã cùng thảo luận, đối thoại trực tiếp với Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về những cơ hội, thách thức và giải pháp phát triển khu vực kinh tế tư nhân....

Sự kiện: “Văn hóa Nhật trong thiết kế và Vật liệu”

Trong thế giới kiến trúc và nội thất, Nhật Bản từ lâu đã được xem là một trong những nền văn hóa giàu cảm hứng và mang đậm tính triết lý. Từ cách lựa chọn vật liệu, tư duy thiết kế cho đến sự cân bằng trong không gian sống, tất cả đều phản ánh một lối sống tối giản nhưng tinh tế, chan hòa cùng thiên nhiên. Với mong muốn mang đến cho cộng đồng kiến trúc – nội thất Việt Nam cơ hội khám phá và trải nghiệm trọn vẹn những giá trị ấy, sự kiện “Văn hóa Nhật trong Thiết kế & Vật liệu” sẽ diễn ra từ ngày 23 – 25.10.2025 tại C.space – Integrated Design Complex, TP.HCM....

Tăng cường kết nối quốc tế: Đoàn HAWA gặp gỡ và làm việc với Yeswood Co,ltd và Wayfair tại Thượng Hải

Sau hai ngày tại hội chợ WMF & CIFF, đoàn doanh nghiệp HAWA thăm showroom 1.200m² của Shanghai Duoyi (Yeswood) – thương hiệu nội thất hàng đầu Trung Quốc. Đoàn cũng làm việc với Văn phòng Wayfair Thượng Hải, tìm hiểu chiến lược, mô hình hoạt động và cơ hội hợp tác. Wayfair đặt văn phòng tại TP.HCM từ tháng 6/2025, mở ra nhiều triển vọng xuất khẩu cho doanh nghiệp nội thất Việt Nam....

LIXIL ALP 2025-2026: Mời đăng ký đề tài nghiên cứu, tìm giải pháp cho các vấn đề về “sức khỏe đô thị”

LIXIL ALP là nền tảng hợp tác đa ngành, tập trung vào nghiên cứu và ứng dụng kiến trúc vì cộng đồng do LIXIL Việt Nam khởi xướng, dưới sự bảo trợ chuyên môn của Hội Kiến trúc sư Việt Nam. Tiếp nối hành trình “Trẻ hóa đô thị” (2023 - 2024), LIXIL ALP 2025 - 2026 mở rộng tầm nhìn với chủ đề “Sức khỏe đô thị” - một cách tiếp cận toàn diện về thể chất, tinh thần, môi trường sống và khả năng phục hồi đô thị. ...

HAWA tham dự diễn đàn “Đảm Bảo Nguyên Liệu Gỗ Hợp Pháp Hướng Tới Phát Triển Lâm Nghiệp Bền Vững Tại Việt Nam”.

Sáng nay, Ông Nguyễn Hoài Bảo, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký HAWA đã tham dự Diễn đàn “Đảm bảo nguyên liệu gỗ hợp pháp hướng tới phát triển lâm nghiệp bền vững tại Việt Nam”, được tổ chức bởi Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, phối hợp với Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) cùng các đối tác liên quan. Sự kiện diễn ra trong hai ngày 11–12/9 tại Khách sạn Tân Sơn Nhất, TP. Hồ Chí Minh, quy tụ đại diện các cơ quan chính phủ, hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp và các tổ chức phi chính phủ, cùng nhau thảo luận các giải pháp quan trọng để bảo đảm nguồn gỗ hợp pháp, nâng cao uy tín ngành gỗ Việt Nam trên thị trường quốc tế....

Đoàn DN Hội viên HAWA khởi động hành trình tại WMF & CIFF Thượng Hải 2025

Đoàn doanh nghiệp HAWA đã chính thức khởi động hành trình tại Thượng Hải với chuỗi hoạt động sôi nổi tại WMF 2025 và CIFF Shanghai 2025. Từ việc tiếp cận công nghệ sản xuất gỗ thông minh, cập nhật xu hướng nội thất quốc tế đến kết nối với các đối tác lớn như Wayfair, chuyến đi hứa hẹn mang lại nhiều giá trị thiết thực cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam....

Những thương hiệu truyền cảm hứng: Nền tảng cung ứng nguyên liệu

Nằm ở vị trí đầu tiên trong chuỗi sản xuất nội thất, những đơn vị cung ứng nguyên liệu gỗ Việt Nam giàu sáng tạo, dám thử sức với những mô hình kinh doanh mới. Tinh thần tiên phong, khai phá giúp họ trở thành trụ cột lớn của ngành....