Sồi đỏ – Giống gỗ Mỹ bí ẩn nhất

Khoảng 40% nguồn cung gỗ cứng ở Mỹ là sồi, trong đó sồi đỏ chiếm khoảng ba phần tư trữ lượng, nhưng tỉ lệ khai thác và sử dụng chúng vẫn còn rất ít.Rất nhiều cuộc thảo luận được mở ra để lý giải cái tên của giống gỗ này – sồi đỏ. Vài người cho rằng vì lá của chúng chuyển sắc đỏ trong mùa thu, chứ không phải ngả vàng như sồi trắng. Số khác thì nghĩ đấy là màu của gỗ, mặc dù thực tế cho thấy số lượng gỗ có màu đỏ ít khi bắt gặp.

Một quyển sách chuyên ngành biên soạn bởi Lincoln (*) mô tả sồi đỏ thường có dải màu từ vàng ngà đến hồng. Nhưng chắc chắn một điều rằng tên của loại gỗ này không dính dáng gì đến rượu vang đỏ cả – vì anh em của nó, sồi trắng lại rất thích hợp để làm thùng ủ rượu nên mới có nhầm lẫn này!Mặt khác, sồi đỏ Mỹ lại cực kỳ thích hợp cho những ứng dụng rộng rãi khác đặc biệt là nội thất, tủ và các loại đồ gỗ từ cửa đi cho đến những tấm vách trang trí. Thế nhưng nhiều nhà sản xuất nội thất và đồ gỗ hiện nay, đặc biệt là ở châu Á, vẫn còn khá xa lạ với giống sồi đỏ – một trong những giống gỗ bền vững và trữ lượng dồi dào nhất trong những giống gỗ cứng ôn đới.

Sồi đỏ Mỹ là giống Quercus thuần chủng, phần lớn là Quercus rubra tức sồi đỏ bắc và Quercus falcate – Sồi đỏ nam. Ngoài ra, vùng Bắc Mỹ  còn có những phân loài khác của sồi đỏ đơn cử như sồi Tây Ban Nha, sồi Cherrybark và Shumard. Các loài này đều tương đồng nhau về đặc tính kỹ thuật và chế biến, tuy nhiên như hầu hết các giống gỗ cứng Mỹ khác, màu sắc và vân gỗ sẽ khác nhau tùy vùng miền mà chúng sinh trưởng.

Phần gỗ lõi của sồi đỏ có tỉ lệ tương đối lớn, đặc biệt ở các cây sinh trưởng phía Bắc. Các bên thương mại thường xếp sồi bắc và nam vào cùng một loại. Vì vậy nếu bạn quan tâm đến đặc tính kỹ thuật của gỗ hơn là tính thẩm mỹ, tốt nhất là nên truy xuất lại nguồn gốc của chúng khi thẩm định các giống gỗ cứng Mỹ. Hầu hết các nhà nhập khẩu và phân phối nguyên liệu đều có kinh nghiệm để phân biệt.

Sồi đỏ chiếm khoảng 30% tổng trữ lượng gỗ cứng đến tuổi khai thác tại Mỹ, tuy nhiên số liệu xuất khẩu gỗ phách vào khu vực Đông Nam Á lại không phản ánh được điều này, vì thế Hội đồng gỗ cứng Hoa Kỳ (AHEC) hiện đang đẩy mạnh truyền thông về loại gỗ này. Sản lượng sồi đỏ được nhập khẩu vào các nước Đông Nam Á hiện rất thấp so với sản lượng những giống gỗ Mỹ khác. Trái ngược hẳn với các thị trường quốc tế khác, Mỹ xuất khẩu khoảng một triệu mét khối sồi đỏ mỗi năm vì giống này cực kỳ thích hợp cho việc trang trí nội thất.

Sồi đỏ là một giống hoàn hảo để xẻ làm gỗ phách và đặc biệt dễ lạng hoặc bóc tách làm veneer hoặc ván ép, khiến giống gỗ này luôn sẵn sàng để xuất khẩu từ kho của các nhà phân phối gỗ tại Hoa Kỳ. Thân cây sồi đỏ trưởng thành khá lớn và cao khiến chúng có thông số về chiều dài và rộng tốt hơn so với các giống sồi khác. Vì vậy mà gỗ thường được ứng dụng rộng rãi để sản xuất cửa đi, vách ngăn… hoặc các ứng dụng khác mà đặc điểm này của sồi đỏ cho phép các nhà thiết kế nội thất thoải mái sáng tạo.

Hạt sồi đỏ kháng được lửa, vì vậy mà đây thường là giống cây đầu tiên mọc lại sau những trận cháy rừng – thường là xảy ra bởi sét đánh. Sau thảm họa cháy rừng tự nhiên ở Pennsylvania đầu những năm 1900, sồi đỏ là giống cây tái sinh trưởng và tái tạo lại khu rừng một cách tự nhiên. Sau đó chúng được khai thác liên tục để phân phối rộng rãi từ khi các nhà khai phá châu Âu đặt chân đến châu Mỹ khoảng 400 năm trước.

Tuy nhiên, sồi đỏ vẫn liên tục tăng trưởng về số lượng vì được quản lý tốt và tính sinh trưởng tự nhiên cực kỳ mạnh mẽ – đây quả là một thước đo đúng nghĩa của sự bền vững. Trên bản đồ tương tác của các giống gỗ cứng thương mại vừa công bố số liệu hằng năm cho thấy mức sinh trưởng của sồi đỏ vượt mức thu hoạch và tự hoại hằng năm.

Lincoln mô tả sồi đỏ Mỹ “có khối lượng khoảng 770kg/m3, độ bền uốn trung bình và thích hợp uốn bằng hơi nước. Gỗ “có độ nén cao” và hầu hết có vân thẳng.

Sồi đỏ cần khoan lỗ trước khi bắt đinh, tuy nhiên gia công với máy rất tốt, ăn keo và dầu màu, tạo ra độ hoàn thiện cao. Tính thẩm mỹ của sồi đỏ đến từ các đường vân và các gam màu ấm của thớ gỗ.

Nói về tính bền vững của sồi đỏ, những nhà thẩm định gỗ cam đoan rằng việc sử dụng chúng không hề có tí đe dọa gì đến sự phát triển rừng, mặt khác chúng còn cung cấp cho ta một nguồn nguyên liệu với đặc tính có thể nói là hòa trộn giữa “đương đại” và “truyền thống”, lại cực kỳ bền chắc.

(*) “World woods in colour” – William A. Lincoln, số xuất bản ISBN 0 85442 028 2

Nguyễn Long dịch

Chia sẻ bài viết:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Tin mới nhất

16 Khai phá tiềm năng thị trường Ấn Độ

Khai phá tiềm năng thị trường Ấn Độ

Ngày 21/5, Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ và HAWA đã phối hợp tổ chức hội thảo trực tuyến “Hợp tác Việt Nam – Ấn Độ trong ngành gỗ và nội thất”. Hội thảo đem lại những góc nhìn mới về thị trường giàu tiềm năng Ấn Độ cũng như những quy định pháp […]

...
USA Flag And Success Graph. Finance And Economy Concept.

TS. Võ Trí Thành – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh: Thể chế mới tạo tương lai chuỗi cung ứng

Những đột phá về thể chế có thể giúp doanh nghiệp tái định hình chuỗi cung ứng từ Việt Nam ra thị trường toàn cầu....
11 Tự chủ và minh bạch trong thương mại điện tử 2

Ông Trần Lam Sơn, Ủy viên Ban chấp hành HAWA: Tự chủ và minh bạch trong thương mại điện tử

Trong bối cảnh ngành nội thất xáo trộn bởi áp lực đối phó với thuế đối ứng từ Mỹ, doanh nghiệp (DN) kinh doanh online vẫn đang kín đơn hàng đến nửa năm 2026. Theo ông Trần Lam Sơn, thương mại điện tử (TMĐT) không chỉ là kênh bán hàng tiềm năng mà còn là […]

...
ba-tru-cot-tai-cau-truc-nen-kinh-te

Ba trụ cột tái cấu trúc nền kinh tế

Đoàn đàm phán Việt Nam đang cố gắng đưa mức thuế đối ứng Mỹ về số quân bình. Tuy nhiên, dù mức thuế chốt cuối ở mức nào thì doanh nghiệp đều phải nỗ lực để thích ứng. Thách thức hiện nay chính là cơ hội để đổi mới tinh thần quản trị....
thay đổi địa chỉ văn phòng hawa

[Thông báo] Cập nhật địa chỉ văn phòng HAWA

Hội Mỹ nghệ và chế biến Gỗ Thành phố Hồ Chí Minh (HAWA). Địa chỉ: 41-45 Đường số 7, Khu đô thị Vạn Phúc, Phường Hiệp Bình, Thành phố Hồ Chí Minh (Địa chỉ cũ là P. Hiệp Bình Phước, TP Thủ Đức) Điện thoại: 090-250-7770. Email: info@hawa.org.vn....
Trần Đức khởi công nhà máy Net Zero tại Nam Tân Uyên

Trần Đức Corportation khởi công nhà máy Net Zero tại Nam Tân Uyên

Sáng 23/6/2025, Trần Đức Corporation đã tổ chức lễ động thổ Nhà máy Trần Đức Nam Tân Uyên, đánh dấu cột mốc quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của tập đoàn. Đại diện HAWA, Chủ tịch Phùng Quốc Mẫn đã đến tham dự và gửi lời chúc mừng đến tập đoàn Trần Đức....
khoa-dao-tao-su-dung-ung-dung-kiem-ke-khi-nha-kinh

Khóa đào tạo sử dụng ứng dụng kiểm kê khí nhà kính

Dự án Hệ sinh thái năng suất vì việc làm bền vững của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam phối hợp với Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ Tài nguyên và môi trường (NREC) thuộc Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP. HCM phát triển Ứng dụng Kiểm kê khí nhà kính nhằm hỗ trợ các DN thực hiện việc tự xây dựng các Báo cáo kiểm kê khí nhà kính và tính toán tiềm năng giảm phát thải....
Tiềm năng từ chế biến nguyên liệu gỗ 1

Tiềm năng từ chế biến nguyên liệu gỗ

Đề xuất cởi bỏ thuế xuất khẩu 25% cho gỗ xẻ và gỗ xẻ sấy là bước đầu tiên để có thể kiến tạo nên vị thế một trung tâm chế biến nguyên liệu đầu của công nghiệp chế biến gỗ. Đây cũng là con đường hoàn thiện chuỗi cung ứng bền vững của ngành nội thất....