Sồi đỏ – Giống gỗ Mỹ bí ẩn nhất

Khoảng 40% nguồn cung gỗ cứng ở Mỹ là sồi, trong đó sồi đỏ chiếm khoảng ba phần tư trữ lượng, nhưng tỉ lệ khai thác và sử dụng chúng vẫn còn rất ít.Rất nhiều cuộc thảo luận được mở ra để lý giải cái tên của giống gỗ này – sồi đỏ. Vài người cho rằng vì lá của chúng chuyển sắc đỏ trong mùa thu, chứ không phải ngả vàng như sồi trắng. Số khác thì nghĩ đấy là màu của gỗ, mặc dù thực tế cho thấy số lượng gỗ có màu đỏ ít khi bắt gặp.

Một quyển sách chuyên ngành biên soạn bởi Lincoln (*) mô tả sồi đỏ thường có dải màu từ vàng ngà đến hồng. Nhưng chắc chắn một điều rằng tên của loại gỗ này không dính dáng gì đến rượu vang đỏ cả – vì anh em của nó, sồi trắng lại rất thích hợp để làm thùng ủ rượu nên mới có nhầm lẫn này!Mặt khác, sồi đỏ Mỹ lại cực kỳ thích hợp cho những ứng dụng rộng rãi khác đặc biệt là nội thất, tủ và các loại đồ gỗ từ cửa đi cho đến những tấm vách trang trí. Thế nhưng nhiều nhà sản xuất nội thất và đồ gỗ hiện nay, đặc biệt là ở châu Á, vẫn còn khá xa lạ với giống sồi đỏ – một trong những giống gỗ bền vững và trữ lượng dồi dào nhất trong những giống gỗ cứng ôn đới.

Sồi đỏ Mỹ là giống Quercus thuần chủng, phần lớn là Quercus rubra tức sồi đỏ bắc và Quercus falcate – Sồi đỏ nam. Ngoài ra, vùng Bắc Mỹ  còn có những phân loài khác của sồi đỏ đơn cử như sồi Tây Ban Nha, sồi Cherrybark và Shumard. Các loài này đều tương đồng nhau về đặc tính kỹ thuật và chế biến, tuy nhiên như hầu hết các giống gỗ cứng Mỹ khác, màu sắc và vân gỗ sẽ khác nhau tùy vùng miền mà chúng sinh trưởng.

Phần gỗ lõi của sồi đỏ có tỉ lệ tương đối lớn, đặc biệt ở các cây sinh trưởng phía Bắc. Các bên thương mại thường xếp sồi bắc và nam vào cùng một loại. Vì vậy nếu bạn quan tâm đến đặc tính kỹ thuật của gỗ hơn là tính thẩm mỹ, tốt nhất là nên truy xuất lại nguồn gốc của chúng khi thẩm định các giống gỗ cứng Mỹ. Hầu hết các nhà nhập khẩu và phân phối nguyên liệu đều có kinh nghiệm để phân biệt.

Sồi đỏ chiếm khoảng 30% tổng trữ lượng gỗ cứng đến tuổi khai thác tại Mỹ, tuy nhiên số liệu xuất khẩu gỗ phách vào khu vực Đông Nam Á lại không phản ánh được điều này, vì thế Hội đồng gỗ cứng Hoa Kỳ (AHEC) hiện đang đẩy mạnh truyền thông về loại gỗ này. Sản lượng sồi đỏ được nhập khẩu vào các nước Đông Nam Á hiện rất thấp so với sản lượng những giống gỗ Mỹ khác. Trái ngược hẳn với các thị trường quốc tế khác, Mỹ xuất khẩu khoảng một triệu mét khối sồi đỏ mỗi năm vì giống này cực kỳ thích hợp cho việc trang trí nội thất.

Sồi đỏ là một giống hoàn hảo để xẻ làm gỗ phách và đặc biệt dễ lạng hoặc bóc tách làm veneer hoặc ván ép, khiến giống gỗ này luôn sẵn sàng để xuất khẩu từ kho của các nhà phân phối gỗ tại Hoa Kỳ. Thân cây sồi đỏ trưởng thành khá lớn và cao khiến chúng có thông số về chiều dài và rộng tốt hơn so với các giống sồi khác. Vì vậy mà gỗ thường được ứng dụng rộng rãi để sản xuất cửa đi, vách ngăn… hoặc các ứng dụng khác mà đặc điểm này của sồi đỏ cho phép các nhà thiết kế nội thất thoải mái sáng tạo.

Hạt sồi đỏ kháng được lửa, vì vậy mà đây thường là giống cây đầu tiên mọc lại sau những trận cháy rừng – thường là xảy ra bởi sét đánh. Sau thảm họa cháy rừng tự nhiên ở Pennsylvania đầu những năm 1900, sồi đỏ là giống cây tái sinh trưởng và tái tạo lại khu rừng một cách tự nhiên. Sau đó chúng được khai thác liên tục để phân phối rộng rãi từ khi các nhà khai phá châu Âu đặt chân đến châu Mỹ khoảng 400 năm trước.

Tuy nhiên, sồi đỏ vẫn liên tục tăng trưởng về số lượng vì được quản lý tốt và tính sinh trưởng tự nhiên cực kỳ mạnh mẽ – đây quả là một thước đo đúng nghĩa của sự bền vững. Trên bản đồ tương tác của các giống gỗ cứng thương mại vừa công bố số liệu hằng năm cho thấy mức sinh trưởng của sồi đỏ vượt mức thu hoạch và tự hoại hằng năm.

Lincoln mô tả sồi đỏ Mỹ “có khối lượng khoảng 770kg/m3, độ bền uốn trung bình và thích hợp uốn bằng hơi nước. Gỗ “có độ nén cao” và hầu hết có vân thẳng.

Sồi đỏ cần khoan lỗ trước khi bắt đinh, tuy nhiên gia công với máy rất tốt, ăn keo và dầu màu, tạo ra độ hoàn thiện cao. Tính thẩm mỹ của sồi đỏ đến từ các đường vân và các gam màu ấm của thớ gỗ.

Nói về tính bền vững của sồi đỏ, những nhà thẩm định gỗ cam đoan rằng việc sử dụng chúng không hề có tí đe dọa gì đến sự phát triển rừng, mặt khác chúng còn cung cấp cho ta một nguồn nguyên liệu với đặc tính có thể nói là hòa trộn giữa “đương đại” và “truyền thống”, lại cực kỳ bền chắc.

(*) “World woods in colour” – William A. Lincoln, số xuất bản ISBN 0 85442 028 2

Nguyễn Long dịch

Chia sẻ bài viết:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Tin mới nhất

Hội nghị Bứt phá xuất khẩu – Thương hiệu Việt cất cánh toàn cầu

Hội nghị hàng đầu của ngành Xuất Khẩu Trực tuyến diễn ra trong tháng 7 này được thiết kế để tăng cường sự sẵn sàng và thúc đầy doanh nghiệp Việt Nam trong hành trình đem thương hiệu Việt cất cánh toàn cầu, vươn mình ra thị trường quốc tế!...

Tư duy số hóa đồng bộ và tiếp cận bền vững

Trong bối cảnh ngành thiết kế – kỹ thuật – xây dựng (AEC) đang chuyển mình mạnh mẽ với làn sóng số hóa, GreenDS là một trong những đơn vị tiên phong trong cung cấp giải pháp công nghệ BIM, CAD và các phần mềm chuyên dụng tại Việt Nam. Gỗ & Nội thất đã […]

...

Vn-WoodId – Giải pháp nhận diện gỗ nhanh, hiện đại dựa trên cơ sở dữ liệu cấu tạo thô đại

Vn-WoodID – là một hệ sinh thái gồm ứng dụng di động đăng tải trên google play và app. Store, trang web https://woodid.aitc.vn/ và thư viện mẫu gỗ lưu giữ tại RIFI. Ứng dụng Vn-WoodID (app.) cho phép nhận diện tự động nhanh chóng với độ chính xác cao ưng dụng tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm giải quyết bài toán nhận diện loài gỗ tức thì trên các thiết bị di động, góp phần hỗ trợ Việt Nam đảm bảo tính hợp pháp, bền vững và minh bạch cho nguồn nguyên liệu gỗ trong chuỗi cung ứng toàn cầu....

Kết Nối Xuyên Không tìm thiết kế mới cho nội thất Việt

Giải thưởng Thiết kế Hoa Mai 2025 trở lại với chủ đề hết sức mới mẻ: “Kết nối xuyên không”. Đề bài vừa mơ hồ, vừa khơi gợi sáng tạo này đã thành công khi thu hút đội ngũ sáng tạo trẻ Việt Nam. Theo ông Phạm Chân Quang, Trưởng Ban tổ chức Hoa Mai […]

...

Vượt sóng logistics

Doanh nghiệp (DN) logistics đang đối mặt với nhiều thách thức lớn từ chi phí vận tải gia tăng, căng thẳng thương mại leo thang, và xu hướng dịch chuyển sản xuất toàn cầu. Những thay đổi chính sách vận tải trong nước và thương mại quốc tế gần đây đã tác động mạnh đến […]

...

Bài toán lao động trong vòng xoáy thuế đối ứng

Là quốc gia thâm dụng lao động cao, các mức thuế đối ứng từ Mỹ có khả năng tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế, việc làm và sinh kế của người lao động Việt Nam. Đối mặt với rủi ro này đòi hỏi phải có các chiến lược ứng phó toàn diện, từ […]

...

Sẵn sàng giải pháp tài chính toàn diện và tối ưu, Sacombank đồng hành cùng Doanh nghiệp Gỡ vướng chi phí – Thúc đẩy tăng trưởng – Vững bước tương lai

Miễn phí Gói Dịch vụ tài khoản Diamond Account, tích hợp nhiều dịch vụ hiện đại và thiết yếu đáp ứng mọi nhu cầu giao dịch Tài khoản số đẹp theo yêu cầu Ngân hàng hiện đại eBanking Thanh toán quốc tế Thẻ Doanh nghiệp Ưu đãi mua bán ngoại tệ Nhân đôi thời gian […]

...

Ngành gỗ lại bị Mỹ điều tra

Ngày 10/3 Bộ Thương mại Mỹ (DOC) chính thức khởi xướng cuộc điều tra việc nhập khẩu gỗ (bao gồm gỗ, gỗ xẻ và các sản phẩm phái sinh như: sản phẩm giấy, đồ nội thất và tủ gỗ) vào Mỹ nhằm xem xét việc nhập khẩu này có đe dọa an ninh quốc gia […]

...