Trên cung đường đổi mới sáng tạo

Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) 2024 của WIPO công bố chiều 26/9 ghi nhận: Việt Nam xếp thứ 44/133 quốc gia, tăng 2 bậc so với năm 2023. Trong đó, Việt Nam có 3 chỉ số dẫn đầu thế giới gồm nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao, xuất khẩu hàng hóa sáng tạo. Đây là lần đầu tiên, Việt Nam sở hữu chỉ số xuất khẩu hàng hóa sáng tạo dẫn đầu.

GII là bộ công cụ đánh giá xếp hạng năng lực đổi mới sáng tạo của các quốc gia, được Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) phối hợp với nhiều đơn vị thực hiện kể từ năm 2007. Tại Việt Nam, Chính phủ sử dụng bộ chỉ số này như một trong các công cụ quản lý điều hành quan trọng.

Gia tăng giá trị

Theo đánh giá của WIPO, Việt Nam là một trong 8 quốc gia thu nhập trung bình trong top 70 đã có những tiến bộ nhanh nhất về đổi mới sáng tạo trong hơn thập kỷ qua, gồm: Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Iran, Philippines, Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam và Maroc. Việt Nam cũng được đánh giá là quốc gia có kết quả đổi mới sáng tạo cao hơn so với mức độ phát triển. Nghĩa là, việc chuyển các nguồn lực đầu vào thành kết quả đầu ra đổi mới sáng tạo thực sự hiệu quả.

Xuất khẩu hàng hóa sáng tạo trên thế giới tăng từ 208 tỷ USD năm 2002 lên 524 tỷ USD vào năm 2020, trong đó châu Á là khu vực xuất khẩu lớn nhất. Giá trị xuất khẩu hàng hóa sáng tạo Việt Nam ước tính đạt 14.153 triệu USD. Trong khi các nước phát triển thống trị xuất khẩu xuất sản phẩm, nghệ thuật thị giác và nghe nhìn thì các nước đang phát triển thống trị xuất khẩu thiết kế và thủ công mỹ nghệ.

4 Tren cung duong doi moi sang tao 3
Trên cung đường đổi mới sáng tạo 2

Với lợi thế là một trong 6 ngành xuất khẩu chủ lực, chế biến gỗ và thủ công mỹ nghệ Việt Nam hiện quy tụ được hơn 3.300 doanh nghiệp (DN) tham gia. Tuy nhiên, hoạt động gia công theo thiết kế sẵn có lại chiếm vai trò chủ yếu. Ông Vũ Hải Bằng – Phó chủ tịch HAWA cho biết, trang bị thêm các giá trị sáng tạo thông qua hoạt động đầu tư cho R&D là một trong những cách để DN gia tăng khả năng cạnh tranh. Bởi, câu chuyện giá tốt có được từ nguồn lao động trẻ, giá nhân công thấp sẽ không còn trong tương lai. “Xuất khẩu nội – ngoại thất, thủ công mỹ nghệ Việt Nam đã lên đến hơn 16 tỷ USD, nên cần phải tiếp cận được thị trường. Trên nền tảng gia công, từ đó ngành cần xây dựng những giá trị khác. Ví dụ, hiệu suất để gia công có giá thành tốt hơn, sáng tạo để có thiết kế riêng, nghiên cứu thị trường để có chiến lược xuất khẩu trúng đích hơn…”, ông Bằng nói. Tất cả những giá trị này đang khá hạn chế ở các DN chế biến gỗ.

Tăng khả năng thích ứng

Theo ông Vũ Hải Bằng, việc đầu tư cho R&D sẽ giúp DN có được sự ổn định, đặc biệt là khả năng thích ứng trong tình huống đặc biệt. Minh chứng cụ thể nhất là trong giai đoạn sụt giảm đơn hàng vừa qua, các DN có đầu tư cho R&D đều có được sự chủ động tốt hơn. Trong chiến lược chuyển đổi xanh, giảm phát thải mà DN trong ngành đang hướng tới, hàm lượng sáng tạo cũng sẽ góp phần giúp DN chinh phục các mục tiêu bền vững thuận lợi hơn rất nhiều.

Đồng quan điểm, ông Lai Trí Mộc, nhà đồng sáng lập Vietnam Housewares Corp cho rằng, nghiên cứu, đổi mới và sáng tạo chính là chìa khóa để có được lợi thế trên toàn chuỗi cung ứng. Đơn giản như việc ứng dụng mô hình nhà kính trong nông nghiệp vào kho chứa cỏ năng tượng, Vietnam Housewares đã có thể tiết kiệm chi phí lẫn thời gian sấy khô cho nguyên liệu. Tương tự, công tác sáng tạo cũng được triển khai vào việc thử nghiệm các vật liệu mới, phát triển sản phẩm… “Song song đó, DN phải nghiên cứu khả năng hấp thụ của thị trường, tìm hiểu thị hiếu, thói quen tiêu dùng đặc trưng từng quốc gia, từng khu vực…”, ông Mộc nói.

Theo ông Mộc, công nghệ hiện đang hỗ trợ khá tốt cho công tác R&D. Bản thân Vietnam Housewares đang ứng dụng giải pháp Quản lý Vòng đời sản phẩm (PLM). Nền tảng này giúp DN lập kế hoạch, thiết kế, phát triển, bán hàng… khá thuận lợi. Công tác đầu tư cho thiết kế, sáng tạo giúp Vietnam Housewares có danh mục đa dạng sản phẩm với hơn 5.000 SKU (mã code phân loại hàng hóa tồn kho), đưa sản phẩm thâm nhập trực tiếp vào hệ thống siêu thị lớn tại Anh, Mỹ…

Theo tiến sĩ Trần Thị Hồng Minh – Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế quản lý Trung ương, tư duy về kinh tế sáng tạo giúp hoàn thiện chính sách để các ý tưởng sáng tạo có đủ điều kiện, chu trình từ hình thành, sản xuất, cung ứng, phân phối và xuất khẩu. Từ đó, mang lại nhiều giá trị gia tăng hơn cho nền kinh tế, lợi nhuận cao hơn cho DN và thu nhập cao hơn cho người lao động.

Công nghiệp nội thất Việt Nam vươn xa đến hơn hơn 120 quốc gia, trong đó thị trường chính là Hoa Kỳ, châu Âu, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản… Ông Vũ Hải Bằng cho rằng, DN Việt Nam đã có khả năng cung ứng hàng nội thất số lượng lớn, chất lượng cao. “Trên hành trình xây dựng giá trị sáng tạo, DN có thể thử nghiệm với số lượng nhỏ hơn, từng bước thử nghiệm và không thể có kết quả trước mắt. Điều này đòi hỏi tính kiên nhẫn, tinh thần học hỏi không ngừng nhưng chắc chắn sẽ có kết quả”, ông Bằng nói.

Nguyễn Lê

Chia sẻ bài viết:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Tin mới nhất

Close-up of a businessman's hand calculating invoice using calculator

Ngành gỗ lại bị Mỹ điều tra

Ngày 10/3 Bộ Thương mại Mỹ (DOC) chính thức khởi xướng cuộc điều tra việc nhập khẩu gỗ (bao gồm gỗ, gỗ xẻ và các sản phẩm phái sinh như: sản phẩm giấy, đồ nội thất và tủ gỗ) vào Mỹ nhằm xem xét việc nhập khẩu này có đe dọa an ninh quốc gia […]

...
19 Tin vui EUDR

Tin vui EUDR

Các biện pháp đơn giản hóa và giảm bớt gánh nặng hành chính để tạo điều kiện thực hiện Quy định chống phá rừng của EU (EUDR) cộng với việc được xếp hạng rủi ro thấp mang đến cơ hội lớn cho doanh nghiệp (DN) Việt Nam kiện toàn các đòi hỏi từ thị trường […]

...
Tìm kiếm cơ hội từ công cuộc cải cách hành chính quốc gia

Tìm kiếm cơ hội từ công cuộc cải cách hành chính quốc gia

Hơn 200 khách mời đã có mặt tại Tọa đàm “Cải cách hành chính – Kiến tạo không gian phát triển” diễn ra sáng ngày 9/7 tại trường Đại học Hoa Sen TP. HCM. Đây là hoạt động khởi đầu cho chuỗi sự kiện chuyên môn thuộc Triển lãm Nội thất và Xây dựng Việt Nam (VIBE) 2025 do Hội Mỹ nghệ & Chế biến gỗ TP. HCM (HAWA) phối hợp cùng Hiệp hội Xây dựng & Vật liệu Xây dựng TP. HCM (SACA) tổ chức....
A magnifying glass focusing on wood logs chopped in a forest

Đẩy mạnh tính hợp pháp nguyên liệu đầu chuỗi

Việt Nam đang ngày càng nỗ lực hơn trong việc đảm bảo nguồn gốc minh bạch của nguyên liệu gỗ trong sản xuất nội thất cung ứng cho thị trường thế giới, đặc biệt là Mỹ. Tại diễn đàn Lâm nghiệp PEFC 2025, diễn ra ngày 8/5 vừa qua tại TP. Hồ Chí Minh, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã ghi nhận thực tế đáng tự hào này....
hoi-nghi-AI-TP-HCM-ITPC

Hội nghị AI TP Hồ Chí Minh với chủ đề “Khai phá sức mạnh Trí tuệ nhân tạo và Dữ liệu lớn – Chìa khóa hướng đến phát triển bền vững”

Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư (ITPC) phối hợp với Công ty TNHH MTV Phát triển Công viên phần mềm Quang Trung (QTSC) và Nền tảng kết nối đổi mới sáng tạo BambuUP tổ chức Hội nghị Trí tuệ nhân tạo Thành phố Hồ Chí Minh với chủ đề "Khai phá sức mạnh Trí tuệ nhân tạo và Dữ liệu lớn - Chìa khóa hướng đến phát triển bền vững". Hội nghị sẽ là cơ hội để các chuyên gia, doanh nghiệp và các nhà quản lý thảo luận, trao đổi kinh nghiệm và tìm kiếm những giải pháp sáng tạo nhằm tận dụng tối đa tiềm năng của AI và Big Data, góp phần vào quá trình chuyển đổi số và phát triển nền kinh tế của TP.HCM trong kỷ nguyên mới....
17 GIZ

HAWA và GIZ hợp tác nâng cao năng lực doanh nghiệp

Trong bối cảnh đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng trở nên quan trọng để duy trì năng lực cạnh tranh, đặc biệt tại các thị trường khó tính như EU và Mỹ, HAWA đã tăng cường hợp tác với GIZ triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp (DN)....
22 Thương mại điện tử 2

Thương mại điện tử: Chìa khóa hoàn thiện chuỗi cung ứng

Thương mại điện tử xuyên biên giới không chỉ là kênh bán hàng mà còn là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp hoàn thiện chuỗi cung ứng và gia tăng giá trị. Không sợ “bão” thuế đối ứng “Sau 20 năm gia công, xuất khẩu cho thị trường châu Âu, tôi chưa từng nghĩ […]

...
𝐓𝐄𝐂𝐇 𝐄𝐗𝐏𝐎 𝟐𝟎𝟐𝟓

iTECH EXPO 2025 – Sẵn sàng bước đến kỷ nguyên mới!

𝐢𝐓𝐄𝐂𝐇 𝐄𝐗𝐏𝐎 𝟐𝟎𝟐𝟓 là Hội chợ & Triển lãm Công nghệ Quốc tế với chủ đề “𝐍𝐄𝐖 𝐓𝐄𝐂𝐇 𝐄𝐌𝐏𝐎𝐖𝐄𝐑 𝐢𝐅𝐔𝐓𝐔𝐑𝐄”, nơi kiến tạo hệ sinh thái công nghệ mang tính ứng dụng cao, thúc đẩy hợp tác, giao thương và tăng tốc chuyển đổi số trong kỷ nguyên mới. Đăng ký tham quan ngay hôm nay để không bỏ lỡ bất kỳ nhịp chuyển mình công nghệ nào!...